Muhtar Mağavin'in Sarı Kazak romanında Sovyet dönemi Kazak milli kimliği

Abstract

Milli kimlik ve millet, birbiriyle alakalı etnik, kültürel, ulus devlet, ekonomik ve siyasi pek çok unsurdan oluşan karmaşık yapılardır. Tarihi bir toprak/ülke ya da ortak mitler ve tarihi bellek, ortak kitlesel millet kültürü, topluluğun tüm bireyleri için geçerli ortak yasal hak ve görevler, topluluk bireylerinin ülke üzerinde özgür hareket olanağına sahip oldukları ortak bir ekonomi gibi unsurlar bir araya gelerek milli kimliği ve kültürü oluşturmaktadır. Kazak edebiyatının usta yazarlarından Muhtar Mağavin’in 1991 yılında kısmen de olsa tarihi vesikalardan faydalanarak yazdığı “Sarı Kazak” isimli romanı Sarı Kazak olan Stambek’in gözünden sömürgeci, totaliter sistemin Kazak Türklerine karşı şiddetini ve Kazak Türklerinin başından geçen trajedileri anlatmaktadır. Bu çalışmada, anılan eserde bir milli kimlik biçimi olarak Kazak kimliğinin nasıl ele alındığı, Sovyet dönemi Rus kimliğinin Kazak milli kimliğini nasıl etkilediğini ve Kazak milli kimliğinin şekillendiren diğer unsurlar eser üzerinden açıklanmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Milli kimlik, Muhtar Mağavin, roman, Kazak milli kimliği, Kazak edebiyatı, Sovyet dönemi

National identity and nation are complex structures consisting of many interrelated ethnic, cultural, nation-state, economic and political elements. Elements such as a historical land/country or common myths and historical memory, a common mass nation culture, common legal rights and duties valid for all members of the community, a common economy in which community members have opportunity of free movement over the country come together and form national identity and culture. The novel "Yellow Kazakh" written by Muhtar Mağavin, one of the master writers of Kazakh literature, in 1991, partly using historical documents, describes the violence of the imperialist, totalitarian system against the Kazakh Turks and the tragedies of the Kazakh Turks from the view of Stambek who is a Yellow Kazakh. In this study, in the mentioned work how the Kazakh identity was handled as a form of national identity, how the Russian identity of the Soviet era affected the Kazakh national identity and other elements shaping the Kazakh national identity were tried to be explained through this work. Key Words: National identity, Muhtar Mağavin, novel, Kazakh national identity, Kazakh literature, Soviet era