Tutar, Filiz KutluayEkici, Merve2024-11-042024-11-042023https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=S2eMu1TIwY_v4mYv58xAr3kKDUlv1cV0wC711wj0pvIWp7pmZSTrr3cW67JdXOckhttps://hdl.handle.net/11480/10150Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Ana Bilim DalıTürkiye sahip olduğu jeopolitik konum, iklim ve arazi koşulları ile tarımsal üretime elverişli bir ülkedir. Bu noktada Türkiye'de sektöre yönelik farklı dönemlerde plân, strateji ve politikalar üretilmeye başlanmış ve gereken teşviklerin hayata geçirilmesi için yeni adımlar atılmıştır. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye açısından tarım sektörünün öneminin korunması ve tarımsal üretimin özendirilmesi gerektiği, tarımsal ürünlerin dış ticaret açısından avantajlı bir statüye sahip olduğunun farkına varılmasını sağlamaktır. Bu nedenle çalışmada tarımsal göstergelerin makroekonomik değişkenler üzerine etkisi Türkiye açısından 1991-2021 dönem aralığı kapsamında ve üç ayrı model kurularak ARDL sınır testi ve Granger nedensellik testi aracılığıyla değerlendirilmiştir. Model I, II ve III ARDL sınır test sonuçlarında değişkenler arasında uzun ve kısa dönemli bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. Nedensellik test sonuçlarında ise; Model I'de tarımsal hammadde ithalatı ve tarımsal hammadde ihracatının dışa açıklık oranı ile çift yönlü bir nedensellik ilişkisinin bulunduğu, tarım, ormancılık ve balıkçılık katma değerinin dışa açıklık oranının Granger nedeni olmadığı saptanmıştır. Model II'de tarım, ormancılık ve balıkçılık katma değerinden ve tarımsal dış ticaret dengesinden kişi başına GSYH'ya doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi, tarımda istihdam oranı ile kişi başına GSYH arasında herhangi bir nedensellik ilişkisine rastlanılmamıştır. Model III'de enflasyon oranından tarımsal hammadde ithalatına doğru tek yönlü, tarımsal hammadde ihracatından enflasyon oranına doğru tek yönlü ve tarım ÜFE'den enflasyon oranına doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.Turkey is a country suitable for agricultural production with its geopolitics location, climate and land conditions. At this point; plans, strategies and policies for the sector in Turkey have started to be produced in different periods and new steps have been taken to implement the necessary incentives. The main purpose of this study is to protect the importance of the agricultural sector in terms of Turkey and agricultural production should be encouraged, to ensure that agricultural products have an advantageous status in terms of foreign trade. Therefore, the impact of agricultural indicators on macroeconomic variables in the study for Turkey within the scope of the 1991-2021 period range and three separate models were established by the ARDL border test and Granger causality test. Model I, II and III ARDL limit test results have determined the presence of a long and short-term relationship between variables. In the causality test results; In Model I, it was determined that there was a bidirectional causality relationship between the openness rate of agricultural raw material imports and agricultural raw material exports, and that the openness rate of agriculture, forestry and fisheries added value was not a Granger cause. In Model II, a one-way causality relationship was found from the added value of agriculture, forestry and fisheries and the agricultural foreign trade balance to GDP per capita, and no causality relationship was found between the employment rate in agriculture and GDP per capita. In Model III, a one-way causality relationship has been determined from the inflation rate to the import of agricultural raw materials, from the export of agricultural raw materials to the inflation rate, and from the agricultural PPI to the inflation rate.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessEkonomiEconomicsDoctoral Thesis1287834952