Tarihî Türkçe Tıp Metinlerinde Savaş Aletleri ve Savaş Yaralarının Tedavileri
Küçük Resim Yok
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Tıp metinlerinde, savaş yaralarına neden olan silahlar, onların nedenolduğu yara çeşitleri, bu yaralarda kullanılması gereken ilaçlar ve onların tedavileri de bulunabilmektedir. İlgili bölümler, savaş aletleri, yaraları ve tedavileri açısından dünya ve Türk savaş tarihi ile tıp tarihine,Türkçenin söz varlığına veriler sunabilecek özelliktedir. Bu çalışma datıp metinlerindeki savaş araç gereçlerini ortaya çıkarmak, onların açmış olduğu yaraları ve tedavileri dile getirmek ve alanla ilgili söz varlığına kazandırmak için hazırlanmak istenmiştir. Ayrıca konuyla ilgiliyapılan alan yazını taramalarında da konunun özel olarak ele alınmadığının görülmesi de konunun incelenmesi yönünde motive edici birgüç olmuştur. Çalışmanın malzemeleri, 15. ve 19. yüzyıllar arasındaBatı Türkçesiyle yazılmış tıp kitaplarından tarama yöntemiyle toplanmış, malzemeler, savaş aletleri esas alınarak alfabetik sırayla açıklanmışve tanıklanmıştır.Çalışmanın sonuçlarına göre ok, yay, bozdoğan, kılıç, mızrak, top, tüfek/tüfenk, çomak, gönder, bıçak, zemberek ve temrenler, tıp metinlerinde geçen savaş aletleridir. Bunların özellikleri ayrı ayrı açıklanarak,yaraları, tedavileri ve hangi milletler tarafından kullanılacağı hekimtarafından diğer hekimlere öğretilmeye çalışılmıştır. Ancak bu milletlerin kim oldukları hakkında bilgi verilmemiştir. Temren çeşitleri, tıpmetinlerinde savaş aletlerinin en zengin çeşidini oluşturmaktadır.Yaralar, cerahatli yaralar, kırıklar (ufak kırıntılara sahip olan kırık (hurd/hurde sınuk; mevatat sınuk), parça parça kırık (pare pare sınuk), yarık kırık (yaruk sınuk; kırığın uzamış olanı), geniş kırık (giñ sınuk), dar kırık,ucu geniş kırık, ucu dar kırık (aya sınuk), kopmuş kırık (üzük sınuk), uzununa kopmuş kırık (uzununa üzük), kıkırdaktan ve etten temizlenemez [kırık]; enli yerde ve kıkırdaklı (geyreklü) yerde olan kırık (hatâlu sınuk);ufak kemiklerde olan kırık (sınug-ı hicab); tarak kemiği kırığı, çene kırığı,burun kırığı, köprücük kemiği kırığı, el, kol, uyluk ve bel kemiği kırıkları),çıkıklar (omuz, kalça, köprücük kemiği çıkıkları gibi), deşikler, bağırsakçıkmaları savaş yaraları olarak tespit edilmiştir. Bunların bitkiler vehayvansal droglarla, dağlama, dikme, ustalıkla yerleştirme, sarma, yakıuygulama, özel bir şekilde besleme gibi yöntemlerle iyileştirilebileceğitarifler verilmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Tarih, Genel ve Dahili Tıp
Kaynak
Erdem
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
0
Sayı
77
