Yazar "Bilem, Mesut" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Türkçe ilk Kuran tefsirleri üzerine karşılaştırmalı bir dil incelemesi
    (Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, 2024) Bilem, Mesut; Soydan, Serpil
    İslam dininin en temel dayanaklarından biri olan Kur'an-ı Kerim, İslamiyet'i benimseyen bütün milletler için her zaman yol gösterici olmuştur. Karahanlılar döneminde Türkler İslamiyetle müşerref olmuştur. Bu yeni dinin yüzyıllarca sancaktarlığını yapacak olan bu necip milletin ilk işi de bu dönemde İslam'ın kutsal kitabı olan Kur'an-ı Kerim'i Türkçeye tercüme ederek anlamak ve yaşamak olmuştur. Bundan sonraki dönemde Türklerin dil ve din hayatında büyük değişimler yaşanmıştır. Özellikle İslamiyet'in bu ilk yıllarında Türkçeye yapılan tercüme ve tefsirler, Türk dili ve kültürü açısından büyük önem taşımaktadır. Türkçenin İslamiyet'ten önceki söz varlığını da kısmen yansıtan bu tercüme ve tefsirler yeni dinin de söz varlığını Türkçenin içine almıştır. Bu dönemde ayetlerin altına yapılan satır arası bire bir tercümeler, ayetlerdeki kelimelere Türkçe karşılıklar vermesi yönünden önemlidir. Bununla beraber ayetlerin iniş nedenlerini açıklayan, ayetlerle ilgili kıssalara yer veren ve müfessirin de yorumlarını içeren Kur'an tefsirlerinin de Türkçenin söz varlığı bakımından değeri büyüktür. Bu çalışmayla da Türkçenin farklı sahalarına ait tefsirler dil açısından incelenmiştir. Doğu Türkçesinin karakteristik özelliklerini gösteren "Doğu Türkçesi Kur'an Tefsiri" ve "Orta Asya Kur'an Tefsiri"; Eski Anadolu Türkçesinin karakteristik özelliklerini gösteren "Tercüme-i Tefsir-i Ebu'l-Leys es-Semerkandî" ve hem Doğu Türkçesinin hem de Batı Türkçesinin dil özelliklerini içinde barındıran "Karışık Dilli Kur'an Tefsiri" adlı eserler çalışmanın kaynakları olarak belirlenmiştir. Çalışmanın kaynağı olan bu tefsirlere birinci elden ulaşılamadığı için bu tefsirler üzerine yapılan yüksek lisans tezleri kaynak olarak kullanılmıştır. Zamanın kısıtlı olmasından dolayı da çalışmalarda geçen ortak üç sure belirlenmiş ve çalışmanın kapsamı daraltılmıştır. Daha sonra bu üç suredeki Türkçe ortak kullanımlar üzerinden tefsirler; ses, şekil bilgisi ve söz varlığı bakımından karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Ortaya çıkan veriler sonuç bölümünde ses, şekil bilgisi ve söz varlığı açısından karşılaştırılmış ve çalışma, sayısal verilerle desteklenmiştir. Böylece Türkçenin zengin söz varlığına, kelime türetme ve karşılık bulma konusundaki muhteşem dil yapısına farklı sahalara ait tefsirler üzerinden tanık olunmuştur. Ayrıca bu çalışma, tercüme ve tefsir alanındaki çalışmalara katkıda bulunmuş ve karşılaştırmalı çalışmaların daha da gelişmesi ve derinleşmesi gerektiğini ortaya koymuştur. Anahtar Kelimeler: Tercüme, Tefsir, Kur'an-ı Kerim, Söz varlığı, Ses ve Şekil Bilgisi