Yazar "Dirik, Kadir" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 3 / 3
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Hydrogeochemical properties of CO2-rich thermal-mineral waters in Kayseri (Central Anatolia), Turkey
    (SPRINGER, 2006) Afsin, Mustafa; Kuscu, Ilkay; Elhatip, Hatim; Dirik, Kadir
    The present study highlights the hydrogeological and hydrogeochemical characteristics of the CO2-rich thermal-mineral waters in Kayseri, Turkey. These waters of Dokuzpinar cold spring (DPS) (12-13 degrees C), Yesilhisar mineral spring (YMS) (13-16 degrees C), Acisu mineral spring (ACMS) (20-22.5 degrees C), Tekgoz thermal spring (TGS) (40-41 degrees C), and Bayramhaci thermal-mineral spring (BTMS) (45-46.5 degrees C) have different physical and chemical compositions. The waters are located within the Erciyes basin in the Central Anatolian Crystalline complex consisting of three main rock units. Metamorphic/crystalline rocks occur as the basement, sedimentary rocks of Upper Cretaceous-Quaternary age form the cover, and volcanosedimentary rocks Miocene-Quaternary in age represent the extrusive products of magmatism acting in that period. All these units are covered unconformably by terrace and alluvial deposits, and travertine occurrences have variable permeability. Dokuzpinar cold spring, YMS and ACMS localized mainly along the faults within the region have higher Na+ and Cl- contents whereas TGS and BTMS have higher amounts of Ca2+ and HCO3-. The high concentrations of Ca2+ and HCO3- are mainly related to the high CO2 contents resulting from interactions with carbonate rocks. Whereas the high Na+ content is derived from the alkaline rocks, such as syenite, tuff and basalts, the Cl- is generally connected to the dissolution of the evaporitic sequences. These waters are of meteoric-type. BTMS deviates from meteoric water line. The content is related to the increases in the 6180 compositions due to mineral-water interaction (re-equilibrium) process. CO2-dominated YMS and ACMS with low temperatures have higher mineralizations. Yesilhisar mineral spring, ACMS, TGS and BTMS are oversaturated in terms of calcite, aragonite, dolomite, goethite and hematite, and undersaturated with respect to gypsum, halite and anhydrite. Yesilhisar mineral spring, ACMS and BTMS are also characterized by recent travertine precipitation. Dokuzpinar cold spring is undersaturated in terms of the above minerals. The higher ratios of Ca/Mg and Cl/HCO3, and lower ratios of SO4/Cl in BTMS than TGS suggest that TGS has shallow circulation compared to BTMS, and/or has much more heat-loss enroute the surface. The sequence of hydrogeochemical and isotopic compositions of the waters is in an order of DPS > YMS > ACMS > TGS > BTMS and this suggests a transition period from a shallow circulation to a deep circulation path.
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Kayseri-İncesu-Himmetdede ve dolayındaki sıcak ve mineralli su kaynaklarının hidrojeokimyasal ve izotopik açıdan incelenmesi
    (2001) Afşin, Mustafa; Elhatip, Hatim; Dirik, Kadir; Kuşçu, İlkay; Kavurmacı, Mustafa Murat; Kurmaç, Yakup
    Proje kapsamındaki Dokuzpınar içme suları (DPS) bazaltlarından,Yeşilhisar (YMS) ve Acısu mineralli suları (ACMS) aynı veya benzer karbonatlı kayaçlardan, Tekgöz sıcak (TGS) ve Bayramhacılı sıcak ve mineralli suları (BSMS) ise mermerlerden gelmekte olup, kaynak alanlarında yüzeylenen volkanosedimanter birimler örtü kaya konumundadır. Söz konusu sular faylar boyunca yüzeye doğru yükselirken akım yolu boyunca diğer geçirimli birimleri de yıkamaktadırlar. Su türleri DPS'de Na-Mg-Ca-Cl-HCO3, YMS'de Na-Mg-Cl-$HCO_3$, ACMS'de Na-Cl-$HCO_3$, TGS'de Ca-Mg-$HCO_3$ ve BSMS'de ise Ca-Na-$HCO_3$-Cl'dür. Sularda baskın olan iyonlar beslenme alanından boşalım alanına doğru çözünme, iyon değişimi ve çökelme süreçlerinin denetimi altındadır. İzotop analizlerine göre tüm sular meteorik kökenli olup, DPS sığ dolaşımlı en geç, BSMS ise derin dolaşımlı en yaşlı sulardır. Bayramhacılı sıcak ve mineralli sularında meteorik su doğrusundan sapma gözlenmesinin nedeni, suların içermiş oldukları yüksek miktardaki $CO_2$ gazının yanısıra mineral-su etkileşimi sonucu suların 18O değerlerinin artmasıdır. $CO_2$'nin baskın, sıcaklığın düşük olduğu YMS veACMS'de uzun süreli gaz-mineral-su etkileşimi sonucu bu sular yüksek mineralizasyona sahiptirler. TGS, BSMS,YMS ve ACMS'nin akım yolu boyunca su kalınlığının ve atmosfer basıncının az; kanal eğimi, $CO_2$ gazı kaybı vepH değerlerinin yüksek olduğu,türbülan rejimin gözlendiği yerlerde traverten çökelimleri devam etmektedir. Kayseri ve çevresinde hızlı kentleşme ile birlikte artan evsel, tarımsal ve sanayi atıklarına bağlı olarak YMS ve ACMS gibi önemli kaynaklar kirlenmektedir.
  • Küçük Resim Yok
    Öğe