Yazar "Katar, Zeynep" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Şikâri destanında motif ve tipler(Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, 2022) Katar, Zeynep; Yeloğlu, AdemŞikâri Destanı, Dede Korkut geleneğinin devamı niteliğinde olup bünyesinde barındırdığı milli değerler ile Türkoloji çalışmalarına katkı sağlamıştır. Türk dilinin yasak olduğu İran ve Güney Azerbaycan Türklerinin yaşadığı coğrafyalarda zengin sözlü geleneğinin korunması ve geliştirilmesi oldukça önem arz eder. Destan tip ve motifler bakımından Türk kültür hazinelerinin başında gelmektedir. Bu destanda nerdeyse Türk dünyasında bulunan bütün tip ve motifleri bir arada bulmamız mümkündür. Bu çalışmamızda İran Azerbaycan Türklerinin şaheseri olarak adlandırılan Şikâri Destanındaki tip ve motifler üzerinde durulmuştur. Türk dünyasının en uzun manzum ve mensur âşık destanı olarak bilinen Şikari Destanı son zamanlarda Türkoloji alanında çeşitli çalışmalarda yerini almıştır. Destanın sesli kayıtları derleyici tarafından Turuz sitesine yüklenmesi Türkoloji çalışmaları açısından önemlidir. Türk Dil Kurumunun "Türk Dünyası Destanlar" projesi kapsamında kitap haline gelen destan 2000'li yıllarda Nabi AZEROĞLU tarafından Tebriz-Karadağ âşıkları ağzından derlenip yazıya aktarılmıştır. İran, Azerbaycan'da Arap ve Latin alfabesinde basılan eser Türkiye'de 2013 yılında TDK tarafından "İran Azerbaycanı Âşık Destanları I" adıyla yayımlanmıştır. Biz bu eserden yola çıkarak destanın içerisinde bulunan tip ve motifler üzerinde durduk. Bu tez çalışmasında motif ve tip yönüyle en zengin destanlarımızdan olan Şikari Destanı kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Çalışmamızın birinci bölümünde Destan kavramı üzerinde durulmuştur. Destan mefhumu hakkında bilgiler verimiştir. Ardından çalışmamız olan motif ve tipler hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde Şikâri Destanındaki motifler ve tipler tek tek destan içerisinden filtrelenip seçilerek belli yöntemler çerçevesinde ele alınmıştır. Stith Thompson başta olmak üzere pek çok araştırmacı tarafından ele alınan incelemeler gözden geçirilmiştir. Çalışma özellikle Stith Thompson'un 'Motif Index of Folk Literature'' adlı eserindeki metodlara uygun olarak hazırlanmıştır. Motifler ve tipler ayırt edilerek başlıklar halinde sıralanmıştır. Şikâri Destanında yer alan motifler ile Thompson'un Motif Index of Folk Literature isimli çalışmasındaki aynı var olan motifler belirlenerek taramadaki numaralarıyla belirtilmiştir. Tip ve motif çalışmasında Stith Thompson'un Motif İndeks'i göz önünde bulundurulmuştur. Aynı zamanda çalışmamızda Şikâri Destanı'ndaki bulunan tip ve motiflerin çağrıştırdıkları sembol, ifade ve anlamları açıklamak adına çeşitli kaynaklardan yararlanılarak irdelenmiştir. Çalışmamızın sonuç bölümünde elde edilen bulgularla Şikâri Destanı'nın Azerbaycan Türkleri ve Türk dünyasındaki önemi üzerinde durulmuştur. Böylece zengin bir külliyata sahip olan destanın içerisinde barındığı tip ve motiflerin önemi bir kez daha vurgulanmış oldu.