Yazar "Sibel Bulut" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe AHMET VEFİK PAŞA’NIN UYARLAMALARINDA HALK DİLİ KULLANIMI(2018) Sibel BulutDiller ve kültürler arası uzmanlık gerektiren uyarlama yöntemi, kaynak eserin yıkılıp yerli özle yeniden yazımına dayanan çok katmanlı bir çeviri işlemidir. Bu işlemin eyleyicisi olan uyarlayıcının da çok dilli ve çok kültürlü yani çok kimlikli olması, aynı zamanda şahsi üsluba ve yaratıcı güce sa- hip olması gerekir. Türk edebiyatında bu gereklilikleri yerine getirip yerli yazın dizgesine yön veren isimlerden öne çıkanı Ahmet Vefik Paşa’dır. Yazarın yerli yazın dizgesinde önemli bir boşluğu doldu- rarak devrine ve arkasından gelenlere örnek teşkil eden uyarlamalarının başarısı önemli bir dil ve kültür adamı olmasıyla da ilgilidir. Sadece tiyatro eserleriyle değil, tarih, dil ve folklor çalışmalarıyla da Türk kültür tarihine önemli hizmetlerde bulunan Ahmet Vefik Paşa, Müntehabat-ı Durub-ı Em- sal ve Lehce-i Osmani gibi Türk dili ve folkloru açısından kıymetli ve öncü eserler kaleme almıştır. Bu çalışmanın amacı tiyatro eserleri, sözlükleri ve diğer ilmi çalışmalarıyla hem Türk tiyatrosunun hem de Türk dilinin kaydettiği aşamada önemli bir yeri olan, Ahmet Vefik Paşa’nın neden uyarlama yöntemini tercih ettiğini araştırmak ve bu yöntemi dil bağlamında nasıl uyguladığını çözümlemektir. Çalışma kapsamında Ahmet Vefik Paşa’nın uyarlama oyunları ve bunların kaynağı olan Moliére oyun- ları incelenmiştir. Çözümleme aşamasında ise bu uyarlamalar ve kaynak eserlerden seçilen parçaların karşılaştırmalı olarak verildiği tablolardan faydalanılmıştır. Bu çözümlemelerin neticesinde Ahmet Vefik Paşa’nın o güne dek “avam sözü” olarak kabul edilip değersiz görülmüş halk dilinin söz ve de- yimlerini tespit etmekle kalmadığı, bu zenginliği yeniden dile kazandırmak için uyarlama yöntemini kullandığı sonucuna varılmıştır. Çalışma kapsamında incelenen örneklerden elde ettiğimiz halk dili ve folkloruna ait zengin malzeme Ahmet Vefik Paşa’nın uyarlama yöntemini büyük ölçüde dilde ye- relleştirme stratejisine dayandırdığını göstermektedir. Uyarlamak üzere devrin örnek alınan tiyatro yazarı Moliére’in eserlerini seçen yazar, bu eserleri yabancı yaşayış ve âdetlerden arındırırken dili de halk ağzından yöresel sözcükler, atasözü ve deyimlerle yerelleştirilerek sadeleştirmiş, böylece yabancı yazar ve kültürün izlerini silmiştir. Uyarlama yöntemi Ahmet Vefik Paşa’ya hem kendi şahsi üslubu- nu, yazarlık yeteneğini gösterme imkânı tanımış hem de halkın dili ve kültürüyle halka inme amacına hizmet etmiştir.