Peyami Safa'nın 'Mahşer' adlı eseri üzerine cümle (sentaks) çalışması

Küçük Resim Yok

Tarih

2007

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Niğde Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Sosyal bir varlık olan insanlar arasındaki en büyük ve en güçlü iletisim aracı dildir. Dil, duygu, düsünce ve hayalin yansıtıldıgı güzel bir aynadır. Maddi ve manevi degerlerin kusaktan kusaga tasıyıcısıdır. Göktürk hakanı Bilge Kagan, Orhun Yazıtları'nda (732): ?Türk milleti dilini yitirirse, yabancı milletlere tutsak olur.?diyerek dilin bir milletin hayatındaki önemini vurgulamıstır. ?Türkçe'nin derinliklerine dalınca, gözlerime on sekiz bin evrenden daha yüksek bir evren göründü.?diyen Ali Sir Nevai, Türk dilinin her türlü bilim, sanat, kültür ihtiyaçlarını karsılayabilecek bir anlatım yetenegine ve söz kudretine sahip oldugunu ne de güzel ifade eder. Cümleleri ve kelime gruplarını yapıları bakımından inceleyen bilim dalına sentaks(cümle bilgisi) denir. Türkçe'nin sentaksı üzerine yapılan arastırmalar, Türk milletinin duygu ve düsüncelerinin daha güzel anlasılmasına zemin hazırlar. Bu çalısma, `kelime grupları ve cümleler' hakkında çesitli dilcilerin görüslerine de yer verilerek ?Kelime grupları, Cümle, Cümle çesitleri ve Cümle tahlilleri? ana baslıkları altında toplanmıstır. Peyami Safa'nın ?Mahser? adlı romanından hareketle konuyla ilgili bilgiler verilmis, dilcilerin kelime gruplarını isimlendirmeleri ve sayısı bakımından birlestikleri ve ayrıldıkları hususlar teker teker ele alınarak incelenmis ve son bölümde de örnek cümle tahlilleri yapılarak faydalanılan kaynakların genel bir listesi verilmistir.
The biggest and the most strong communicative way among people being social creatures is the language. Language is a nice mirror which reflects sense, idea and fancy. It is a conductor carrying material and moral valves from generation to generation. Bilge Kagan, Gökturk?s king, points out the importance of language in a nation?s life saying that ?If Turkish people lose their language, they will be slave of foreign nations? saying when we look into Turkish deeply, I see a universe higher than a universe which is eighteen thousand. Ali Sir Nevai states thoroughly that Turkish language has narration ability and pledge power which can respond the needs of all kinds of science, art and culture. Syntax is a science branch which studies on sentences and word groups about their structure. The studies on Turkish syntax prepare the ground for the sense and idea of Turkish people to be understood well. This work has been compiled under the mail titles such as ?word groups, clauses, types of clauses and clause analysis? by considering the thoughts of many linguists about word groups and clauses. By referring the novel called ?Mahser?, by Peyami Safa, the systematic information about the subject has been given. The subject has been searched one by one in turns of giving a name to the word groups by the information and about the numbers where they unit and where they separate. In the last section, a general list of the sources has been given by making sample clause analysis.

Açıklama

Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye