Âşık Özemir'in (Ali Yenmez) hayatı sanatı ve şiirleri üzerine bir inceleme
Yükleniyor...
Tarih
2015
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Niğde Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türkler sık sık yurt değiştirerek çok geniş bir coğrafyaya yayılmış, birçok kültürün etkisi altında kalarak farklı uygarlıklar yaşamışlardır. Bundan dolayı edebiyat geleneğimiz Orta Asya'dan günümüze kadar değişip gelişmiştir. Sözlü edebiyat geleneğimizde kopuz eşliğinde sanatlarını icra eden ozanlar, aynı zamanda hekimlik, büyücülük, din adamlığı gibi görevler üstlenmişlerdir. Ozan-baksı veya destan geleneğiyle başlayan islamiyet öncesi halk şiiri, Anadolu'da islam kültürünün etkisiyle yeni bir biçim ve öz kazanmıştır. 11.yüzyıldan itibaren Orta Asya?dan özellikle Horasan?dan gelen dervişlerin etkisiyle Allah aşkını dile getiren dinî– tasavvufî mahiyetteki şiir geleneği, Yunus Emre ile Anadolu?da en parlak dönemini yaşamıştır. Dinî mahiyetteki bu edebiyat geleneği Anadolu?da 15.yüzyılın sonlarına doğru yerini âşıklık geleneğine bırakmıştır. Ozan - baksı geleneğinin devamı olarak kabul edilen âşık şiirinin ilk dönemleri hakkında fazla bir bilgimiz yoktur. Bundan dolayı 16.yüzyıl âşık şiirinin hazırlık dönemi gibidir. Karacaoğlan, Âşık Ömer ve Gevherî gibi birçok ünlü âşığın yetiştiği 17.yüzyıl ise âşık şiirinin en parlak dönemidir. Bu parlak dönemden sonra durgunluk yaşayan âşık şiiri, 19.yüzyılda yeniden zirve heyecanını yaşamıştır. 20.yüzyılda eski önemini kaybeden âşıklık geleneği, günümüzde çağın şartları doğrultusunda biraz değişerek varlığını devam ettirmektedir. Kültür varlığımızın önemli bir bölümünü oluşturan âşıklık geleneği geçmişe göre biraz zayıflamış olsa da günümüzde özellikle Doğu Anadolu, Güney Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde canlı bir şekilde yaşatılmaktadır. Çalışmamızda bu geleneğin günümüzdeki bir temsilcisi sayabileceğimiz âşığımızın 192 şiirini şekil, dil ve ifade özellikleri, kelime kadrosu, âşıklık geleneğiyle ilişkisi ve içerik açısından detaylı olarak inceleyerek Âşık Özemir?in gelenekteki yerini belirlemeye çalıştık
Turks had extended to a large geography by changing their homeland ever sooften and had been subject to diffirent civilizations as a result of being effected by manycultures. Due to this our literature tradition have changed and improved from MiddleAsia to present. The bards, who performed their arts accompanied by kopuz in our oralliterature tradition, also undertook the duties such as medicine, magic and ecclesiastic. Emerging with bard or epic tradition the pre Islam folk poem achieved a new form andessence with the effect of Islam culture in Anatolia. The poem tradition, which has areligious-mystical nature that gives utterance to love for God with the influence ofdervishes who come from Middle Asia especially from Horasan beginning from 11thcentury, had experienced its most brilliant period with Yunus Emre. Throuhg the end ofthe 15th century this religious nature literature tradition gave his place to the minstrelsyin Anatolia. We haven?t got much information about the first periods of minstrel poem that is accepted as the continuation of bard tradition. So 16th century was as the preparatory period of minstrel poem. 17th century was the golden age for minstrel poem in which Karacaolan, Ashik Ömer and Gevheri trained. After this golden age minstrel poem had a recession period however in 19th century it reached its culmination again. Losing ground during 20th century the minstrel tradition is still surviving today in accordance with the circumstances of the age. Composing the considerable part of our cultural property minstrel tradition is weaker than it was in the past but it is still being kept alive especially in Eastern Anatolia, Southeast Anatolia and Central Anatolia regions. In this study we tried to set Âşık Özemir?s place in tradition by analysing his 192 poems in detail in terms of form, language, expression features, diction, content and their relation with mintsrelsy tradition.
Turks had extended to a large geography by changing their homeland ever sooften and had been subject to diffirent civilizations as a result of being effected by manycultures. Due to this our literature tradition have changed and improved from MiddleAsia to present. The bards, who performed their arts accompanied by kopuz in our oralliterature tradition, also undertook the duties such as medicine, magic and ecclesiastic. Emerging with bard or epic tradition the pre Islam folk poem achieved a new form andessence with the effect of Islam culture in Anatolia. The poem tradition, which has areligious-mystical nature that gives utterance to love for God with the influence ofdervishes who come from Middle Asia especially from Horasan beginning from 11thcentury, had experienced its most brilliant period with Yunus Emre. Throuhg the end ofthe 15th century this religious nature literature tradition gave his place to the minstrelsyin Anatolia. We haven?t got much information about the first periods of minstrel poem that is accepted as the continuation of bard tradition. So 16th century was as the preparatory period of minstrel poem. 17th century was the golden age for minstrel poem in which Karacaolan, Ashik Ömer and Gevheri trained. After this golden age minstrel poem had a recession period however in 19th century it reached its culmination again. Losing ground during 20th century the minstrel tradition is still surviving today in accordance with the circumstances of the age. Composing the considerable part of our cultural property minstrel tradition is weaker than it was in the past but it is still being kept alive especially in Eastern Anatolia, Southeast Anatolia and Central Anatolia regions. In this study we tried to set Âşık Özemir?s place in tradition by analysing his 192 poems in detail in terms of form, language, expression features, diction, content and their relation with mintsrelsy tradition.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Âşık Özemir, Âşık, Âşıklık Geleneği, Halk Şiiri, Gelenek, Minstrel, Folk Poem, Tradition, Minstrel Tradition
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Utku, O. (2015). Âşık Özemir'in (Ali Yenmez) hayatı sanatı ve şiirleri üzerine bir inceleme. (Yüksek Lisans Tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde
