Azerbaycan – Şeki ili yer adları üzerine bir dil incelemesi

Mammadov, Agshın

Azerbaycan – Şeki ili yer adları üzerine bir dil incelemesi

dc.contributor.advisor	Nakiboğlu, Sadi H.
dc.contributor.author	Mammadov, Agshın
dc.date.accessioned	2021-12-14T13:18:35Z
dc.date.available	2021-12-14T13:18:35Z
dc.date.issued	2021
dc.date.submitted	2021-06
dc.department	Niğde ÖHÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
dc.description.abstract	Azerbaycan`ın yer adları içinde Şeki bölgesine ait yer adları çok az araştırılmıştır. Şeki bölgesi farklı etnik grupların yaşadığı bir coğrafyayı kapsamaktadır. Etnik yapının karmaşık olması bölgenin yer adlarına da yansımış ve bu nedenle söz konusu yer adlarının kökeninin, anlamının doğru öğrenilmesi bir çeşit tarihi zorunluluk haline gelmiştir. Özellikle Sovyetler Birliği döneminde ve rejimin dağılma sürecine girdiği yıllarda Azerbaycan`ın bazı bölgelerine karşı toprak talebi içine giren komşu devletler ve onların maşası olan ayrılıkçı azınlıklar, bu bölgelerdeki yer adlarının kendi dillerinde olduğunu öne sürmektelerdi. Dolayısıyla Azerbaycan`ın tüm bölgeleri gibi Şeki bölgesinde bulunan yer adlarının daha doğru araştırılması ve bu yer adlarının Türk kökenli olmasının kanıtlanması gerekmekteydi. Tez çalışması sırasında tespit edilen yer adları ile ilgili mevcut olan bilimsel çalışmalardan yararlanılmıştır. Şeki bölgesinin yer adlarının incelenmesi zamanı tespit edilen yer adları içinde Türk, Fars, Rus, Arap kökenli, aynı zamanda bölgede yaşayan etnik azlıkların dillerinde mevcut olan kelimelerden oluşan yer adlarına rastlanmıştır. Şeki bölgesinin bazı köy isimleri ile ilgili XIX yüzyıla ait dağınık halde bazı verilere rastlamak mümkündür. Söz konusu verilerin yer aldığı eserler daha ziyade bölgenin ekonomik yapısı hakkında yazılmış eserlerdir. Araştırma sonucunda Şeki bölgesinde mevcut olan yer adlarının büyük çoğunluğunun Türkçe olduğu, çok az bir kısmının ise diğer dillere ait olduğu anlaşılmıştır. Sovyetler Birliği döneminde bölgeye verilen yapay adlar, bağımsızlıktan sonra gerçek isimler ile değiştirilmiştir. Şeki bölgesi tarihi, etnik yapısı, yer adlarının renkliliği açısından çok zengin bir bölgedir. Dolayısıyla bölgenin yer adlarının incelenmesi için daha çok sayıda araştırmaların gerçekleştirilmesi gerekir. Bu araştırmalar hem yer adlarının gerçek anlamlarının ortaya konmasına hizmet edecek, hem de bölgenin tarihini kendi çıkarları doğrultusunda tahrif etmek isteyen komşu devletlerin bu niyetlerinin önlenmesine katkı sağlayacaktır. Anahtar kelimeler: Şeki İli, Yer Adları, Şeki-Zakatala Bölgesi, Türkçe Yer Adları.
dc.description.abstract	The place names belonging to the Sheki region, have been little researched in place names of Azerbaijan. The Sheki region covers a geography inhabited by different ethnic groups. The complex ethnic structure was also reflected in the place names of the region, and therefore proper learning of the origin and meaning of the place names in question became a kind of historical necessity. Especially during the Soviet Union and during the years when the regime was in the process of disintegration, neighboring states and their separatist minorities, who were involved in territorial claims against some parts of Azerbaijan, claimed that place names in these regions were in their own language. Therefore, like all regions of Azerbaijan, it was necessary to investigate the place names found in the Sheki region more accurately and prove that these place names are of Turkish origin. Scientific studies on place names identified during the thesis study were used. In the place names found at the time of the study of the place names of the Sheki Region, place names consisting of words of Turkish, Persian, Russian, Arab origin, as well as the languages of ethnic minorities living in the region were found. It is possible to find some scattered data of the XIX century on some village names of the Sheki region. The works with the data concerning the issue are rather works written about the economic structure of the region. As a result of the research, it was understood that the vast majority of the place names available in the Sheki region are Turkish, while a very small part belongs to other languages. The artificial names given to the region during the Soviet Union era were replaced with real names after independence. Sheki region is a very rich region in terms of history, ethnic structure and color of place names. Therefore, more research needs to be carried out to examine the place names of the region. These investigations will serve to establish the true meaning of place names and will contribute to preventing these intentions of neighboring states that want to falsify the history of the region in their own interests. Keywords: Sheki Province, Place Names, Sheki-Zakatala Region, Turkish Place Names.
dc.identifier.citation	Mammadov, A. (2021). Azerbaycan – Şeki ili yer adları üzerine bir dil incelemesi. (Yüksek Lisans Tezi) Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/11480/8500
dc.identifier.yoktezid	692076
dc.language.iso	tr
dc.publisher	Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü
dc.relation.publicationcategory	Tez
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subject	Şeki İli
dc.subject	Yer Adları
dc.subject	Şeki-Zakatala Bölgesi
dc.subject	Türkçe Yer Adları
dc.subject	Sheki Province
dc.subject	Place Names
dc.subject	Sheki-Zakatala Region
dc.subject	Turkish Place Names
dc.title	Azerbaycan – Şeki ili yer adları üzerine bir dil incelemesi
dc.title.alternative	A language review of place names on Azerbaijan – Sheki province
dc.type	Master Thesis