Zeynep Biişeva'nın ?Kemh?t?lgender ? Romanının bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğünün hazırlanması
Yükleniyor...
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Başkurt Türkçesinin grameri üzerine Türkiye’de ve yabancı literatürde kitap, tez, makale gibi türlerde birçok çalışma yapılmıştır. Gramer alanında yapılan çalışmalara kıyasla Başkurt Türkçesinin edebi yönünün pek az işlendiği görülmüştür. Lakin bir dilin ya da lehçenin çoğunlukla gramer yönünden ele alınıp incelenmesi onu bütünüyle tanımak için yeterli olmaz. Türk lehçelerinden biri olan Başkurt Türkçesinin edebî birikimi zengin ve kıymetli eserlerle doludur ve bu eserlerin büyük kısmı halen çalışılmayı ve incelenmeyi beklemektedir. Sovyet dönemi yazarlarından biri olan Zeynep Biişeva’nın, Başkurt edebiyatının seçkin eserlerinden “Kemh?t?lgender” (Aşağılananlar) adlı romanı da bunlardan biridir. Eser, bu tez çalışmasında edebî yönden ele alınıp değerlendirilmiştir. Tarih ve Edebiyat Metinleri Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük Çalışmasından (TEBDİZ) yararlanılarak romanın bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü hazırlanmıştır. Bu sistem sayesinde romandaki kelimelerin anlamları bağlamlı olarak incelenmiş ve anlam verilirken kullanılan kelimeleri etkisinde bırakan dönemin edebî şartları da göz önüne alınmıştır. Romandaki her sözcük sistem sayesinde tek tek bağlamsal anlamına göre verildiğinden, romanı geniş bir şekilde değerlendirme imkânı doğmuştur. Bu tez çalışmasıyla, Başkurt yazınının zenginliğini ortaya koyma ve tanıtma, Türk lehçeleri veyahut TEBDİZ dahilinde yapılan bağlamsal dizin çalışmalarına Türk lehçeleri kolundan naçizane katkı sağlamak amaç edinilmiştir. Anahtar Kelimeler: Başkurt Türkçesi, Bağlamlı dizin, Başkurt edebiyatı, Türk lehçeleri.
There have been many studies on Bashkir Turkish grammar both in Turkey and in foreign literature as books, theses, articles in such kind. Compared to the studies in the field of grammar, it has been observed that the literary aspect of Bashkir Turkish has been studied very little. However, examining a language or dialect mostly in terms of grammar is not sufficient to fully recognize it. The literary accumulation of Bashkir Turkish, one of the Turkish dialects, is full of rich and valuable works, and most of these works are still waiting to be studied and examined. One of the outstanding works of the Bashkir literature by Zeynep Biisheva who is one of the writers of the Soviet period, is “Kemh?t?lgender” (The Humiliated). In this thesis, the work has been handled and evaluated literally. Using the History and Literature Texts Concordance and Functional Dictionary Study (TEBDİZ), the concordance and functional dictionary of the novel was prepared. Thanks to this system, the meanings of the words in the novel are examined in context and while the meaning is given, the literary conditions of the period that leave the words used under the influence are also taken into consideration. Since every word in the novel is given according to its contextual meaning by the system, it has been possible to evaluate the novel widely. With this thesis, it is aimed to to reveal and introduce the richness of the Bashkir literature and to make a modest contribution in the context of the Turkish dialects to the contextual index studies conducted within the Turkish dialects or TEBDİZ. Key Words: Bashkir Turkish, Concordance, Bashkir literature, Turkish dialects.
There have been many studies on Bashkir Turkish grammar both in Turkey and in foreign literature as books, theses, articles in such kind. Compared to the studies in the field of grammar, it has been observed that the literary aspect of Bashkir Turkish has been studied very little. However, examining a language or dialect mostly in terms of grammar is not sufficient to fully recognize it. The literary accumulation of Bashkir Turkish, one of the Turkish dialects, is full of rich and valuable works, and most of these works are still waiting to be studied and examined. One of the outstanding works of the Bashkir literature by Zeynep Biisheva who is one of the writers of the Soviet period, is “Kemh?t?lgender” (The Humiliated). In this thesis, the work has been handled and evaluated literally. Using the History and Literature Texts Concordance and Functional Dictionary Study (TEBDİZ), the concordance and functional dictionary of the novel was prepared. Thanks to this system, the meanings of the words in the novel are examined in context and while the meaning is given, the literary conditions of the period that leave the words used under the influence are also taken into consideration. Since every word in the novel is given according to its contextual meaning by the system, it has been possible to evaluate the novel widely. With this thesis, it is aimed to to reveal and introduce the richness of the Bashkir literature and to make a modest contribution in the context of the Turkish dialects to the contextual index studies conducted within the Turkish dialects or TEBDİZ. Key Words: Bashkir Turkish, Concordance, Bashkir literature, Turkish dialects.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Başkurt Türkçesi, Bağlamlı dizin, Başkurt edebiyatı, Türk lehçeleri, Bashkir Turkish, Concordance, Bashkir literature, Turkish dialects
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Tay, S. (2020). Zeynep Biişeva'nın ?Kemh?t?lgender ? Romanının bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğünün hazırlanması. (Yüksek Lisans Tezi) Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde
