Sulak alanlarda arazi kullanımının toprakların ağır metal konsantrasyonlarına etkisi
Küçük Resim Yok
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Sultan sazlığında yapılan bu çalışma, sulak alanlarda farklı arazi kullanım şekillerinin toprakların ağır metal konsantrasyonlarına etkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. Güney Sazlık (GS), Çalılık, Kuzey Sazlık (KS), Mera, Kurugöl (KG) ve Tarım arazi kullanımlarının her birinden 9'ar adet üst toprak (0-20cm) örneği alınarak Pb, Cd, Zn, Cu, Cr, Ni, Co, Mn, Fe, Mo ve As konsantrasyonları, ICP-MS ve ICP-OES cihazları kullanılarak belirlenmiştir. Elde edilen veriler, IBM SPSS istatistik programı kullanılarak uygun analizlerle (ANOVA, Duncan testi) değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, ortalama değerlere göre toplam ağır metal yükü açısından arazi kullanım şekilleri GS>Çalılık>Tarım>Mera>KS>KG şeklinde sıralanmıştır. Araştırma alanı topraklarının Cd konsantrasyonları hariç, diğer bütün ağır metaller arazi kullanımındaki değişimden etkilenmiştir. GS'ta 6 (Cr, Pb, Zn, Cd, Mo, Ni), Çalılık'ta 5 (Cr, Pb, Cd, Mo, Ni), Mera ve Tarım'da 4 (Pb, As, Cd, Mo), KS'ta 3 (As, Cd, Mo) ve kurugöl'de ise 2 (Cd, As) ağır metal geçmiş referans sınır değerleri aşmıştır. Sulak alan ekosisteminin devamlılığı ve çevresel riskler bakımından arazi kullanımı değişimi/dönüşümlerinin dikkatli yapılması, özellikle GS, Mera, Tarım, Çalılık gibi arazi kullanım şekillerindeki ağır metal konsantrasyonlarının izlenmesi, insan faaliyetlerinin ekosisteme zarar vermeyecek şekilde kontrol altında tutulması, potansiyel ağır metal kaynaklarının kontrol edilmesi önerilir.
This study, conducted in Sultan Marshes, aims to determine the effects of different land use patterns on soil heavy metal concentrations in wetlands. Soil samples were collected from six land use types, including Southern Marshland (SM), Shrubland, Northern Marshland (NM), Grassland, Drylake (DL), and Farmland. The concentrations of 11 heavy metals (Pb, Cd, Zn, Cu, Cr, Ni, Co, Mn, Fe, Mo, and As) were analyzed using ICP-MS and ICP-OES instruments. Data were statistically analyzed using IBM SPSS (ANOVA, Duncan test), and the average total heavy metal loads were ranked as follows: SM> Shrubland> Farmland> Grassland> NM> DL. Except for Cd concentrations, all other heavy metals were significantly influenced by land use changes. In the SM exceeded past reference limit values for 6 metals (Cr, Pb, Zn, Cd, Mo, Ni), in Shrublands 5 metals (Cr, Pb, Cd, Mo, Ni), in Grassland and Farmland for 4 metals (Pb, As, Cd, Mo), in NM 3 metals (As, Cd, Mo), and in DL for 2 metals (Cd, As). Careful management of land use changes, particularly in SM, Grassland, Farmland, and Shrubland, is recommended to maintain wetland ecosystem continuity, mitigate environmental risks, monitor heavy metal concentrations, control human activities, and manage potential heavy metal sources.
This study, conducted in Sultan Marshes, aims to determine the effects of different land use patterns on soil heavy metal concentrations in wetlands. Soil samples were collected from six land use types, including Southern Marshland (SM), Shrubland, Northern Marshland (NM), Grassland, Drylake (DL), and Farmland. The concentrations of 11 heavy metals (Pb, Cd, Zn, Cu, Cr, Ni, Co, Mn, Fe, Mo, and As) were analyzed using ICP-MS and ICP-OES instruments. Data were statistically analyzed using IBM SPSS (ANOVA, Duncan test), and the average total heavy metal loads were ranked as follows: SM> Shrubland> Farmland> Grassland> NM> DL. Except for Cd concentrations, all other heavy metals were significantly influenced by land use changes. In the SM exceeded past reference limit values for 6 metals (Cr, Pb, Zn, Cd, Mo, Ni), in Shrublands 5 metals (Cr, Pb, Cd, Mo, Ni), in Grassland and Farmland for 4 metals (Pb, As, Cd, Mo), in NM 3 metals (As, Cd, Mo), and in DL for 2 metals (Cd, As). Careful management of land use changes, particularly in SM, Grassland, Farmland, and Shrubland, is recommended to maintain wetland ecosystem continuity, mitigate environmental risks, monitor heavy metal concentrations, control human activities, and manage potential heavy metal sources.
Açıklama
Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Çevre Bilimleri ve Mühendisliği Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
