Dede Korkut hikayeleri’nde Grice’in işbirliği ilkesi
Yükleniyor...
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Kullanıcının niyeti doğrultusunda anlamlı hale gelen dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlamaktan başka bildirişim amacıyla da kullanılmaktadır. Bağlam ve konuşmacının niyetine bağlı olarak ortaya çıkan edimbilim, anlamın daha ötesinde konuşmacı ve dinleyici arasındaki iletişimsel boyutu ele alır. İletişim esnasında dilsel kullanımların bağlamda ne ifade ettiğine, nasıl bir etkileşim içerisinde bulunduklarına bakar. H. Paul Grice, insanlar etkileşim halinde bulundukları zaman söylenen ile sezdirilmek istenilen farklı olabileceğinden dolayı işbirliği ilkesini ortaya koymuştur. Grice (1975) tarafından öne sürülen niyet merkezli işbirliği ilkesine göre konuşmacı ve dinleyicinin belirli ilkeleri göz önünde bulundurması gerekir. Konuşma kuralları nicelik, nitelik, tarz ve bağıntı olmak üzere dört ulama ayrılır: Konuşmacının gereksiz ifadelerden kaçarak gerekli ölçüde bilgi verdiği nicelik kuralı; konuşmacının yanlış bilgiden kaçınarak doğru bilgiler verdiği nitelik kuralı; konuşmacının anlam belirsizliğinden uzak, açık ve net olduğu tarz kuralı; konuşmanın dışına çıkılmayan ve konuyla bağlantılı şeylerin söylendiği bağıntı kuralı. Grice, bireylerin dört ulama ayırdığı konuşma kurallarına uymaları halinde iletişimin başarılı bir şekilde olacağını savunur. Bu çalışmada, dilbilim alanı olan edimbilim çeşitli görüşler etrafında ele alınmıştır. Grice’in niyet merkezli işbirliği ilkeleri esas alınmıştır. Bu ilkeler Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait Dede Korkut Kitabında yer alan hikâyelerden tespit edilen örneklerle birlikte ele alınmıştır. Bağlamdan hareketle temsili örneklerin konuşmacı ve dinleyicide nasıl bir etkileşim oluşturduğu ve ne ifade ettiği üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonuç kısmında verilen temsili örneklerle birlikte bağlam içerisinde konuşmacı ve dinleyicinin nicelik, nitelik, tarz ve bağıntı gibi konuşma kurallarına ne kadar bağlı kalıp kalmadıkları ifade edilmiş, Oğuzların niyetlerini ne derecede yansıttıkları ve sağlıklı bir iletişim ortamının kurulup kurulmadığı değerlendirilmeye çalışılmıştır.
The language, which becomes meaningful according to the user's intention, is used for communication purposes other than providing agreement between people. The pragmatics, which emerges from the context and the intention of the speaker, goes beyond the meaning of the communicative dimension between the speaker and the listener. It looks at what linguistic uses mean in the context of communication and how they interact. H. Paul Grice puts forward the principle of cooperation, since when people interact, what can be said and desired can be different. According to the intent-oriented cooperation principle proposed by Grice (1975), the speaker and the listener should consider certain principles. The rules of speech are divided into four categories: quantity, quality, manner and relation: “Maxim of quantity”, where the speaker gives the necessary amount of information by avoiding unnecessary expressions; “maxim of quality”, in which the speaker gives correct information by avoiding false information; “maxim of manner”, in which the speaker is cleary and neatly from the ambiguity of meaning; “maxim of relation”, that does not go out of speech and is not said irrelevant to what is said. Grice argues that communication will be successful if people follow the rules of speech that people divide into four classes. In this study, pragmatics, which is the field of linguistics, is discussed around various views. It is based on Grice's intent-oriented cooperation principles. These principles are discussed together with the examples found in the stories in the Dede Korkut Book of the Old Anatolian Turkish period. Based on the context, it has been tried to emphasize how the representative examples form the interaction between the speaker and the listener and what they mean. In the conclusion part of the study, it has been stated that, in the context, the extent to which the speaker and the listener remained bound to the rules of speech such as quantity, quality, manner and relation, and the extent to which Oguz reflected their intentions and whether a healthy communication environment was established was tried to be evaluated.
The language, which becomes meaningful according to the user's intention, is used for communication purposes other than providing agreement between people. The pragmatics, which emerges from the context and the intention of the speaker, goes beyond the meaning of the communicative dimension between the speaker and the listener. It looks at what linguistic uses mean in the context of communication and how they interact. H. Paul Grice puts forward the principle of cooperation, since when people interact, what can be said and desired can be different. According to the intent-oriented cooperation principle proposed by Grice (1975), the speaker and the listener should consider certain principles. The rules of speech are divided into four categories: quantity, quality, manner and relation: “Maxim of quantity”, where the speaker gives the necessary amount of information by avoiding unnecessary expressions; “maxim of quality”, in which the speaker gives correct information by avoiding false information; “maxim of manner”, in which the speaker is cleary and neatly from the ambiguity of meaning; “maxim of relation”, that does not go out of speech and is not said irrelevant to what is said. Grice argues that communication will be successful if people follow the rules of speech that people divide into four classes. In this study, pragmatics, which is the field of linguistics, is discussed around various views. It is based on Grice's intent-oriented cooperation principles. These principles are discussed together with the examples found in the stories in the Dede Korkut Book of the Old Anatolian Turkish period. Based on the context, it has been tried to emphasize how the representative examples form the interaction between the speaker and the listener and what they mean. In the conclusion part of the study, it has been stated that, in the context, the extent to which the speaker and the listener remained bound to the rules of speech such as quantity, quality, manner and relation, and the extent to which Oguz reflected their intentions and whether a healthy communication environment was established was tried to be evaluated.
Açıklama
Yüksek Lisans Öğrencisi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili Anabilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Edimbilim, H. Paul Grice, İşbirliği İlkesi, Pragmatics, Cooperative Principle
Kaynak
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
1
Sayı
2
Künye
İlhan, R . (2019). DEDE KORKUT HİKÂYELERİ’NDE GRİCE’IN İŞBİRLİĞİ İLKESİ. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 1 (2) , 96-103 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/nohusosbil/issue/50445/650090
