Bitki kromozomlarında sentromerlerin önemi, moleküler yapısı ve organizasyonu

dc.contributor.authorYıldız, Hümeyra
dc.contributor.authorYıldırım, Bilge Şevval
dc.contributor.authorÖztürk, Sevim Döndü Kara
dc.contributor.authorTek, Ahmet L.
dc.date.accessioned2024-11-07T13:19:34Z
dc.date.available2024-11-07T13:19:34Z
dc.date.issued2021
dc.departmentNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
dc.description.abstractSentromer hücre bölünmesi esnasında mikrotübüller aracılığıyla kromozomların yeni hücrelere eşit dağılımını sağlayankompleks bir yapıdır. Böylesi bir kompleks yapı, tüm ökaryotlarda olduğu gibi bitki türlerinde de büyük ilgi çekerek farklıçalışma disiplinlerinin temelini oluşturmuştur. Çalışma disiplinlerinden birisi olan bitki sentromer biyolojisi, çeşitli bitkisentromerlerindeki benzerlik ve farklılıkları ortaya koyarak genom biyolojisi, taksonomi, filogeni gibi alanlara temel bilgilersunmaktadır. Ökaryotlarda kromozomları üzerinde fonksiyonel olarak korunmuş sentromer, yapısal anlamda farklı özelliklergösterebilmektedir. Bu yapısal değişiklikler en yaygın anlamda iki yapısal unsur olan sentromere özgü histon H3 (CENH3)proteini ve sentromerik DNA dizileri bakımından ifade edilmektedir. Sentromer tiplerinin karakteristik yapısal özelliklerinintanımlanabilmesi için klonlanarak dizilenmesi gerekmektedir. Ancak sentromerik DNA dizilerinde bulunan uzun tekrar DNAelementlerinden dolayı hatalı dizilemeler meydana gelebilmekte ve doğru fiziksel haritalar oluşturulamamaktadır. Bu nedenlebitki sentromer evrimi yeteri kadar çözümlenememiştir. Bitki sentromerini çözümleyebilmek amacıyla sentromermühendisliği, bitki biyoteknolojisi ve biyoinformatik alanları birbiriyle entegre edilerek yeni analiz yöntemleri geliştirilmiştir.Bu çalışma kapsamında, tarihsel perspektiften yola çıkarak çeşitli model bitkiler ve devamında baklagiller (Fabaceae) özelindefarklı epigenetik özellikteki sentromerik DNA dizileri ve sentromer proteinleri irdelenerek evrensel bitki sentromer yapısınınözellikleri ortaya konulacaktır. Ayrıca sentromer mühendisliği aracılığıyla uygulamalı tarım bilimlerinde bitki ıslahına büyükyenilikler katabilecek farklı bilimsel çalışmalar sunulacaktır.
dc.identifier.doi10.7240/jeps.834978
dc.identifier.endpage323
dc.identifier.issn2636-8277
dc.identifier.issue2
dc.identifier.startpage308
dc.identifier.trdizinid457448
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.7240/jeps.834978
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/457448
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11480/13195
dc.identifier.volume33
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofInternational journal of advances in engineering and pure sciences (Online)
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241107
dc.subjectBiyoloji
dc.subjectArdışık tekrarlar
dc.subjectCENH3
dc.subjectepigenetik
dc.subjectkinetokor
dc.subjectkromozom
dc.subjectsentromer mühendisliği
dc.titleBitki kromozomlarında sentromerlerin önemi, moleküler yapısı ve organizasyonu
dc.typeReview Article

Dosyalar