Batı Ve Orta Toroslar’da Dolinlerin Dağılışı, Fiziksel Özellikleri ve Karstik Ayrışma Hızının Belirlenmesi

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorÖztürk, Muhammed Zeynel
dc.contributor.authorErginal, Ahmet Evren
dc.contributor.authorŞener, Mehmet
dc.contributor.authorŞener, Mehmet Furkan
dc.contributor.authorVarol, Baki Erdoğan
dc.date.accessioned2024-11-07T13:15:44Z
dc.date.available2024-11-07T13:15:44Z
dc.date.issued2018
dc.departmentNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
dc.description01.07.2018
dc.description.abstractTürkiye'nin en önemli karstik sistemini olusturan ve Anadolu'nun güney kesimi boyunca uzanan Toros Dagları üzerinde çok fazla sayıda dolin bulunmaktadır. Bu çalısmada Torosların merkezi kesimini olusturan Orta Toroslar üzerindeki dolin yogunluklarının ve dolinlerin temel morfometrik özelliklerinin alansal dagılısı açıklanmıstır. 1/25000 ölçekli topografya haritaları üzerinden gerçeklestirilen çalısmalara onbir farklı karstik plato üzerinde toplam 140 bin dolin tespit edilmistir. Tespit edilen dolinler 10 - 2870 metreleri arasında dagılıs göstermekle birlikte dolinlerin %50?si 1680 - 2050 metreleri arasında bulunur. Platolar üzerinde ortalama sıcaklıklar 5-10?C, yagıs degerleri 500-800 mm arasında degisir ve kütlelerin güney kesimleri kuzey kesimlerine göre daha fazla yagıs alır. Maksimum dolin yogunluk 187 dolin/km2 ile Akdag üzerinde görülürken, Anamas Dagı, Seyran Dagı, Geyik Dagları ve Taseli Platosu üzerinde yogunluk 100 dolin/km2?nin üstüne çıkar. Ancak yüksek yogunluktaki alanlar (40 dolin/km2'den fazla) arastırma alanının sadece %4?ünü meydana getirir. Buna göre arastırma alanının büyük bölümünde düsük yogunluk degerleri egemendir. Tespit edilen kütlelerin ana litolojik birimi neritik kireçtası olup her kütlenin %80?ninden fazlası neritik kireçtaslarından olusur. Ancak neritik kireçtaslarının kütle içerisindeki oranı ile aynı kütle içerisindeki dolin yogunlugu ve sayıları arasında bir korelasyon bulunmamaktadır. Çünkü neritik kireçtasları üzerindeki dolin gelisimi iklim, çatlak sistemlerinin yogunlugu, drenaj özellikleri ile egim kosulları tarafından kontrol edilmektedir. Kireçtasları tektonik aktivitelere baglı olarak yogun sekilde açılma çatlakları ile kaplıdır. Bu çatlak sistemlerinin dogrultusu dolin yönelimleri üzerinde etkili olarak Orta Torosların tamamı boyunca yönelimli karstın gelismesini saglamıstır. Bundan dolayı dolinler Torosların orografik uzanıma paralel bir sekilde uzanırlar. Orta egimli alanlar (15-25 derece) dolin gelisimi için uygun kosullar saglarken yüksek egimli alanlar (egim degeri 35 dereceden fazla) dolin gelisimini sınırlandırmıstır. Paleovadi sistemleri dolin gelisimine katkı saglarken, aktif drenajın yogunlasması dolin gelisimini engellemektedir. Paleovadiler, ayrıca daha genis alanlı ve karmasık biçimli dolinlerin gelismesini saglamaktadır. Elde edilen tüm sonuçlara göre Orta Toroslar?daki çözünme dolinlerinin alpin kusak içerisinde yogun sekilde açılma çatlakları ile kaplanmıs oldugu ve aktif yüzey drenajının olmadıgı neritik kireçtasları içerisinde orta egimli alanlarda gelistikleri belirlenmistir. 1620-1890 metreleri arasındaki 7 farklı noktada kurulan 17 TMEM istasyonu ölçüm sonuçlarına göre neritik kireçtaslarının yıllık ortalama erozyon miktarı 0.29 mm/yıl?dır.
dc.identifier.endpage100
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.trdizinid620556
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/620556
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11480/11781
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.publicationcategoryProje
dc.relation.tubitakinfo:eu-repo/grantAgreement/TUBITAK/ÇAYDAG/115Y580
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241107
dc.subjectCoğrafya
dc.subjectJeoloji
dc.subjectDolin
dc.subjectToroslar
dc.subjectkarstik platolar
dc.subjectayısma hızı
dc.titleBatı Ve Orta Toroslar’da Dolinlerin Dağılışı, Fiziksel Özellikleri ve Karstik Ayrışma Hızının Belirlenmesi
dc.typeProject

Dosyalar

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu