KLASİK ÇAĞATAY DEVRİ ŞAİRLERİ OLAN ALİ ŞİR NEVÂYİ VE HÜSEYİN BAYKARA’NIN MANZUM ESERLERİNDE OLDURGAN ÇATI
Küçük Resim Yok
Tarih
2017
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Çatı, öznenin eyleyen, eyleten, karşılıklı ya da birlikte yapma, etkilenen biçimleri ile yüklem arasındaki ilişkileri belirleyen, fiilden fiil yapım ekleri alarak anlam değişmelerine uğrayan yeni biçimleridir. Geçişsiz fiillerin, ettirgenlik ekleri olarak bilinen -Ar-,-DIr-,-Ir-,-(I)t- gibi fiilden fiil yapım ekleri alarak öznenin işi kendi yaptığı ya da öznenin nesne üzerinde doğrudan etkili olduğu çatı türü oldurgan çatı olarak tanımlanmaktadır. Fiil çatısı konusu dil bilimi alanının çözüme ulaştırılması gereken en önemli konularından biridir. Ayrıca Çağatay Türkçesi döneminde de fiilde çatı konusu incelenmemiştir Bu konu üzerinde gramer konusunu ele alan araştırmacılar tarafından fikir birliği sağlanamamıştır. Türkçenin tarihî lehçeleri üzerinde yapılan çalışmalarda bu konu sadece yapı açısından incelenmiş, anlam bilimi konusuna değinilmemiştir. Dolayısıyla çalışma, çatı konusunda anlam bilimi bakımından yaşanan eksiklere dikkati çekecektir. Çağatay Türkçesinde çatı eki alan fiillerin hangi anlamlarda kullanıldığı ortaya konulacaktır. Bu makalede Çağatay Türkçesinde Anlam ve Fonksiyon Açısından Fiilde Çatı konulu doktora tez çalışmasında oldurgan, ettirgen, edilgen, meçhul, dönüşlü, işteş çatı olmak üzere altı başlık altında incelenen fiilde çatı konusundan sadece oldurgan çatı ele alınmıştır. Oldurgan çatı bölümünde, anlam ve yapı bakımından değerlendirilmiş bazı fiil örneklerine yer verilmiştir. Oldurgan çatı tasnifinde yapı bölümünde, fiillerin aldığı ekler, anlam bölümünde fiillerin aldığı çatı eklerine göre üstlendiği fonksiyonlar dikkate alınarak tasnif yapılmıştır
Voice is related to which roles subjects take in relation to verbs in sentences: whether subjects are agents or causers; whether subjects perform the verb of the sentence or perform it with another person mutually: or subjects are influenced by the verb of the sentence. In other words what is the relationship between subjects and verbs of sentences verbs is the main topic of voice.Besides, verbs may take derivational affixes which are for making verbs from verbs thus they gain new forms and meanings. Transitivized voice is defined as the voice type in which intransitive verbs take causative suffixes like “-Ar-,-DIr-,-Ir-,-(I)t-“ to determine whether subjects are agents or they influence the object of sentences. Voice in verbs is one of the most important topics which should be analyzed soon. The topic is not also analyzed during Chagatai Turkısh Period. There has been no consensus among the researchers of the field of grammer on the topıc of voıce.Among the works done on Turkısh dialects, voice is analyzed just from a structural perspective but not from semantic. In this article, the doctorate thesis with the title of “Voices in Verbs in Terms of Meaning and Function in Chagatai Turkısh” in which voices are divided into six: Transitivised, causative, passive, no subject, reflexive, reciprocal is taken as the main source of the article. From this source, just one part of the thesis which is about transitivized voice is dealt with.In this part , some examples of verbs with transitivized voice are analyzed in terms of meaning and function
Voice is related to which roles subjects take in relation to verbs in sentences: whether subjects are agents or causers; whether subjects perform the verb of the sentence or perform it with another person mutually: or subjects are influenced by the verb of the sentence. In other words what is the relationship between subjects and verbs of sentences verbs is the main topic of voice.Besides, verbs may take derivational affixes which are for making verbs from verbs thus they gain new forms and meanings. Transitivized voice is defined as the voice type in which intransitive verbs take causative suffixes like “-Ar-,-DIr-,-Ir-,-(I)t-“ to determine whether subjects are agents or they influence the object of sentences. Voice in verbs is one of the most important topics which should be analyzed soon. The topic is not also analyzed during Chagatai Turkısh Period. There has been no consensus among the researchers of the field of grammer on the topıc of voıce.Among the works done on Turkısh dialects, voice is analyzed just from a structural perspective but not from semantic. In this article, the doctorate thesis with the title of “Voices in Verbs in Terms of Meaning and Function in Chagatai Turkısh” in which voices are divided into six: Transitivised, causative, passive, no subject, reflexive, reciprocal is taken as the main source of the article. From this source, just one part of the thesis which is about transitivized voice is dealt with.In this part , some examples of verbs with transitivized voice are analyzed in terms of meaning and function
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kültürel Çalışmalar
Kaynak
Gazi Türkiyat Türkoloji Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
1
Sayı
20
