ALİ ŞÎR NEVÂYÎ’NİN MANZUM ESERLERİNDE D?k / Dik EDATININ KULLANIMI

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorSoydan, Serpil
dc.date.accessioned2024-11-07T13:20:06Z
dc.date.available2024-11-07T13:20:06Z
dc.date.issued2019
dc.departmentNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
dc.description.abstractEdatlar, kelime türleri içerisinde kullanım alanı geniş olan, tek başlarınaanlamları olmayan, birlikte kullanıldığı kelimelerle anlam kazanan, fiillergibi çekime girmeyen, gramer görevleri olan kelimelerdir. Pek çok edat,tarihî dönemlerden günümüze kadar ses ve şekil bakımından değişikliklereuğrayarak gelmiş, cümle içinde kullanıldıkları yere göre tasnif edilmiştir.Çağatay Türkçesi dönemi edat kullanımı bakımından zengin bir dönemdir.Çünkü Çağatay Türkçesi dönemi, önceki tarihî dönemlerde olduğu gibiTürkçenin gelişimini sağlayan, zenginliğini ortaya çıkaran eserlerin verildiğiönemli bir dönemdir. Ali Şir Nevâyî, bu dönemde Türkçe ile yüksekbir edebiyat meydana getirmenin mümkün olduğunu eserleriyle ortayakoymuştur. Farsçanın etkili olduğu bir dönemde, Çağatay Türkçesininzirveye çıkmasını sağlamıştır. Nevâyî, bu başarıyı sadece Türk diline karşıduyduğu bilinçli sevgi ile gerçekleştirmemiş, aynı zamanda şiir, edebiyat,sanat yeteneği ve üstün düzeydeki dil bilinci etkisi bunu sağlamıştır. Buçalışmada, Nevâyî’nin Türkçenin anlam zenginliğini, derinliğini ortayakoyan divan ve mesnevileri taranmıştır. Çağatay Türkçesinde d?k / dik olarakkullanılan teg edatının cümle içinde kullanılışı örneklerle değerlendirilmeyeçalışılmıştır. Edatın yer aldığı örneklerde beyit açıklamasına yer verilmişve tarihî dönemlerdeki gelişimi etimolojik olarak incelenmiştir. Edatın onbire yakın yerde kullanıma geçtiği tespit edilmiştir. Bu edatın sadece kelimeve kelime gruplarıyla birlikte kullanılmadığı aynı zamanda ses ve şekilbakımından değişikliğe uğrayıp kendisinden önceki kelimelerle kalıplaşarakcümle içinde kullanıma geçtiği görülmüştür. Tarihî lehçelerde ve şivelerdebenzetme, eşitlik, sınırlama, karşılaştırma, miktar fonksiyonunda kullanılanbu edatın, Çağatay Türkçesi dönemine ait manzum eserlerde genel olarakbenzetme fonksiyonunda kullanıldığı görülür.
dc.identifier.endpage147
dc.identifier.issn1307-7821
dc.identifier.issue24
dc.identifier.startpage131
dc.identifier.trdizinid323674
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/323674
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11480/13611
dc.identifier.volume0
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofDil Araştırmaları
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241107
dc.subjectEdebiyat
dc.subjectDil ve Dil Bilim
dc.titleALİ ŞÎR NEVÂYÎ’NİN MANZUM ESERLERİNDE D?k / Dik EDATININ KULLANIMI
dc.typeReview Article

Dosyalar

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu