Osmanlı Toplumunda Batı Karşıtlığının Yükselişi: İktisadi, Siyasi ve Sosyal Temeller
Küçük Resim Yok
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Osmanlı İmparatorluğu’nun son iki yüz yılını bir Batılılaşma tarihi olarak okumak mümkündür. Bu dönem, Batıyı örnek alma, kimi bakımlardan da özümseme çabaları içerir. Oysa Osmanlı tarihinde bir de Batı karşıtlığının ön planda olduğu dönemler vardır. Bu makalenin amacı, işte bu düşmanlık dönemlerini ve bunların ardında yatan sosyoekonomik ve siyasi gelişmeleri teşhis etmektir. Osmanlı devrinde Batı karşıtlığı kimi zaman yenilen ve köşesine çekilen, uzun zaman sinik tepkilerden ibaret kalan, ancak kimi zaman da son derece güçlenen dalgaları andırmaktadır. Dalgaların yükselişi, dönemin sosyal, siyasal ve ekonomik atmosferiyle alakalıdır. Bu makale Osmanlı tarihinde söz konusu dalgaların tepe noktaya çıktığı üç dönemden söz etmektedir. Birinci dalga Batılılaşmanın ilk ve ürkek adımlarına sahne olan Lale Devrini izleyen reaksiyonlara işaret eder. İkincisi, Osmanlı tarihinin en kapsamlı Batılılaşma hamlesi olan Tanzimat’ın ardından gelen tepkilerde billurlaşır. Artık kapitalizm Osmanlı topraklarına girmiştir ve dönemin Batı karşıtlığını iktisadi politikalardan duyulan düş kırıklığıyla ilişkilendirmek mümkündür. Üçüncü büyük dalga ise, Osmanlı tarihinin son büyük kozmopolit atılımı olan 1908 devrimini izleyen ve imparatorluğun yıkılışına dek yükselen milliyetçi karşı akıma tekabül eder. Bu dalga Trablusgarp ve Balkan Savaşları’yla yükselir, I. Dünya Savaşıyla en üst aşamasına ulaşır. Balkanların kaybıyla açığa çıkan düş kırıklığı ve öfke, yükselen Türkçülük akımıyla birleşir. Bu karşıtlığa ekonomik alanda korumacı politikalar eşlik eder. Bu araştırma, üç farklı alana; iktisat, tarih ve sosyolojiye dair veriyi bir araya getiren disiplinlerarası bir çalışmadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Tarih, Kozmopolitanizm, Osmanlı Ekonomisi, İttihat ve Terakki, Tanzimat, 1908 Devrimi, Batı Düşmanlığı
Kaynak
Fiscaoeconomia
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
7
Sayı
2
