Hücresel otomat yöntemi ile kentsel yayılmanın mekansal-zamansal modellenmesi
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Kentsel yayılma düzeyinin ölçülmesinde, kentsel yoğunluğu ifade eden nüfus ve arazi kullanım değişimi parametreleri sıklıkla kullanılmaktadır. Kentsel yayılmanın gelecekteki tahminini gerçekleştirmek için ise yükseklik, eğim, bakı, dere ve akarsu gibi coğrafi parametreleri kullanılmaktadır. Bir kentin zamana dayalı değişimini yoğunluk kriterleri ile ölçerken, yayılmanın gelecekteki değişiminin analizinde yayılma modelleri kullanılmaktadır. Bu çalışmada, Konya kentinde 1923-2023 yılları arasındaki yüz yıldaki değişimi ve gelecekte yayılmanın tahmini gerçekleştirilmiştir. Konya kentinin değişim süreci "Yerleşik hücrelere düşen insan sayısı" yöntemi ve "Ters-S şeklinde matematiksel fonksiyonu" yöntemi ile hesaplanarak kentsel yayılmanın yoğunluk değişimi analiz edilmiştir. Kentin arazi kullanımının 2040 yılı için değişimi ise, QGIS 2.18.15 yazılımının Molecular Organization Simulation of Cellular Hierarchical Entities (MOLOSCHE) eklentisi ile iki senaryo şeklinde sırasıyla "ÇKKV ile yayılma kriterlerinin ağırlıklandırılması ve hücresel otomat" ve "yapay sinir ağları ve hücresel otomat" yöntemleri ile karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre kentin hangi yönlerde ve hangi etkenler nedenleriyle bu süreçte değişime tartışılmış ve kent yöneticilerine mekânsal stratejiler sunulmuştur.
In measuring the level of urban sprawl, population and land use change parameters expressing urban density are frequently used. In addition to measuring urban density, geographical parameters such as height, slope, aspect, streams and rivers are used to predict future urban sprawl. While density criteria measure the change of a city over time, urban sprawl models are used to measure the future change of current sprawl. In this study, the change in the city of Konya in the hundred years between 1923-2023 and the prediction of the future sprawl was carried out. The change process of Konya city was calculated by the "Number of people per inhabited cell" method and "Inverted-S shaped mathematical function" method and the density change of urban sprawl was analysed. The change of land use of the city for 2040 has been analysed comparatively with "weighting of sprawl criteria with multi-criteria decision making and cellular automaton" and "artificial neural networks and cellular automaton" methods with MOLOSCHE plug in of QGIS 2.18.15 software. According to the results of the analyses, in which directions and due to which factors the city has changed in this process and spatial strategies are presented to the city managers.
In measuring the level of urban sprawl, population and land use change parameters expressing urban density are frequently used. In addition to measuring urban density, geographical parameters such as height, slope, aspect, streams and rivers are used to predict future urban sprawl. While density criteria measure the change of a city over time, urban sprawl models are used to measure the future change of current sprawl. In this study, the change in the city of Konya in the hundred years between 1923-2023 and the prediction of the future sprawl was carried out. The change process of Konya city was calculated by the "Number of people per inhabited cell" method and "Inverted-S shaped mathematical function" method and the density change of urban sprawl was analysed. The change of land use of the city for 2040 has been analysed comparatively with "weighting of sprawl criteria with multi-criteria decision making and cellular automaton" and "artificial neural networks and cellular automaton" methods with MOLOSCHE plug in of QGIS 2.18.15 software. According to the results of the analyses, in which directions and due to which factors the city has changed in this process and spatial strategies are presented to the city managers.
Açıklama
Fen Bilimleri Enstitüsü, Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
