Türkiye’nin nadir yer element (NYE) kaynakları: Özelliklerine ve kökenlerine genel bir bakış

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorÖztürk, Hüseyin
dc.contributor.authorHanilçi, Nurullah
dc.contributor.authorAltuncu, Sinan
dc.contributor.authorKasapçı, Cem
dc.date.accessioned2024-11-07T13:20:00Z
dc.date.available2024-11-07T13:20:00Z
dc.date.issued2019
dc.departmentNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
dc.description.abstractTürkiye’nin nadir yer element (NYE) yatağı ve cevherleşmeleri, jeolojik ortamları ve kökeninegöre dörte ayrılabilir. Birincisi, hafi f nadir yer elementlerince (HNYE) zengin, karbonatit-alkalimagmatitlerle ilişkili yataklardır. En iyi bilinen örnekleri Kızılcaören (Eskişehir) ve Kuluncak(Malatya) yatakları olup sırasıyla %2.9 ve %0.7 TNYE tenörüne sahiptir ve La-Ce zenginleşmeleritipiktir. Düşük TNYE tenörüne sahip Keban (%0.05) ve Divriği (% 0.13) cevherleşmeleri fl oritçezengindir ve bu dört oluşumun da NYE desenleri, fl oritlerdeki sıvı kapanımların homojenleşmesıcaklığı ve tuzlulukları benzerdir. İkincisi Bolkardağı bölgesindeki Triyas şeylleri ve bunlardanoluşan boksitlerdir. Bunlarda Ağır Nadir Yer Element (ANYE) zenginleşmesi tipiktir, boksitler veboksitlerin protoliti şeyllerin TNYE tenörü yaklaşık % 0.15’dir. Bunlar Çin’deki granitik kayaçlarınüzerinde gelişen killerle ilişkili “iyon adsorpsiyon tip” yataklara jeokimyasal açıdan benzerdir.Üçüncüsü, Çanaklı (Burdur) yatağı ile temsil edilen U, Th, ANYE ve manyetit, zirkon, rutil vb.ağır minerallerce zengin plaser tip yataktır ve ortalama %0.08 TNYE tenörüne sahiptir. DördüncüNYE potansiyel kaynağı fosforitlerdir. Bu kayaçlar dünyanın büyük NYE kaynağını oluşturmaklabirlikte, Türkiye’nin Kretase Mazıdağı fosfatları çok düşük (40 ppm) TNYE içermektedir ve açıkçaekonomik değildir. İyon adsorpsiyon tip yatakların aranması ve işletilmesi sürecinde halk sağlığıproblemi yaşanmaması nedeniyle, Bolkardağı yöresindeki NYE’ce zengin boksitlerin rezervmiktarlarının araştırılması ve kazanım teknolojilerinin geliştirilmesi önemli görülmektedir.
dc.identifier.endpage148
dc.identifier.issn1304-334X
dc.identifier.issue159
dc.identifier.startpage133
dc.identifier.trdizinid346344
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/346344
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11480/13544
dc.identifier.volume0
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofMaden Tetkik ve Arama Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241107
dc.subjectJeokimya ve Jeofizik
dc.subjectJeoloji
dc.titleTürkiye’nin nadir yer element (NYE) kaynakları: Özelliklerine ve kökenlerine genel bir bakış
dc.typeArticle

Dosyalar

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu