ALÎ ŞÎR NEVÂYÎ’NİN LEYLÎ VÜ MECNÛN MESNEVİSİNDE YER ALAN FİİLİMSİLER

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorSerpil Soydan
dc.date.accessioned2019-08-01T13:38:39Z
dc.date.available2019-08-01T13:38:39Z
dc.date.issued2016
dc.departmentNiğde ÖHÜ
dc.description.abstractLeylî vü Mecnûn, on beşinci yüzyılda Çağataycayı klasik edebiyat dili haline getiren Alî Şîr Nevâyî' nin Hamsesini oluşturan mesnevilerden biridir. Bin dört yüz seksen dört yılında yazıldığı tahmin edilen bu eser yazıldığı dönemin bütün dil özelliklerini taşımaktadır. Nizâmi'nin ve Emir Hüsrev'in aynı adı taşıyan mesnevilerine cevap olarak kaleme alınan eser, otuz sekiz bölümden ibarettir. Her bölümde farklı sayıda olmak üzere toplam üç bin altı yüz yirmi iki beyit vardır. Yalnız Türkiye kütüphanelerinde on altı tane nüshası tespit edilen eserin Taşkent, Leningrad, Paris ve Londra kütüphanelerinde de nüshaları vardır. Çalışmamızda Leylî vü Mecnûn mesnevisinde yer alan fiilimsiler incelenmiştir. Çağatay Türkçesi döneminde fiilimsiler, kullanım biçimi ve anlam bilim açısından değerlendirilmeye çalışılmıştır. Ülkü Çelik'in doktora tezi olarak hazırladığı ve Türk Dil Kurumu'nda basılan metin esas alınmıştır. Fiilimsiler, dile anlatım gücü, zenginliği ve kıvraklığı sağlamanın yanında anlatılmak isteneni kısa yoldan anlatma olanağı sağlayan, yan cümle kurabilen, bağlaçların yerine geçebilen dil bilgisel unsurlardır. Fiilimsiler eylemlerden türemelerine karşın eylemin bütün özelliklerini göstermeyen dil bilgisel yapılardır. Genel olarak üçe ayrılan fiilimsiler, cümle içinde isim, sıfat, zarf gibi isim soylu sözcüklerin görev ve özelliklerini taşırlar. Çalışmamızda mesnevide yer alan fiilimsiler; isimfiil, sıfat-fiil, zarf-fiil olmak üzere üç başlık altında gruplandırılıp anlam, köken, ses, şekil özellikleri ve kullanımları bakımından ele alıp incelenmiştir. Fiilimsilerin yer aldığı beyitlerden örnekler verilmiş, bu örneklerin yer aldığı sayfa ve beyit numaraları parantez içerisinde belirtilmiştir. açıklamasına yer verilmiştir. Eserde yirmi dört tane fiilimsi tespit edilmiştir. Bu fiilimsilerden üç tanesi isim-fiil, sekiz tanesi sıfat-fiil, on üç tanesi zarf-fiildir
dc.description.abstractLeyli vü Mecnun is one of the masnavis composing Hamse of Ali Şir Nevâyi who turned Chagatai into classical literature language in fifteenth century. Supposed to be written in 1484,Leyli vü Mecnun has all the characteristics of the era. This work which was written in relation to Nizami and Emir Hüsrev’s masnavis which have the same title like this work, constitutes thirty-eight chapters. In each chapter, there are totally three-thousand-six hundred twenty two couplets. There are sixteen versions of the same work only in Turkey libraries. In addition, there are also other versions in Tashkent, Leningrad, Paris and London. In this paper, we aim to analyze gerundials in Leyli vü Mecnun. This work is a detailed study which assess as semantic and demonstrates how to use forms of gerundials in Chagatai Turkısh period. This study was taken as a basis text that was printed on Turkısh linguistic society and prepared as Ülkü Çelik’s doctorate thesis. Gerundials are grammatical elements which are used to enrich statements and expression, to express statements in short, to form subclauses, to substitute conjunctions. They do not show all the characteristics of verbs although they are generated form verbs. They carry some aspects of adjectives, adverbs and nouns. They are divided into three types in general. In this study, gerundials are categorized into three titles like verbal nouns verbal adjectives and verbal adverbs. They are also analyzed in terms of meaning, origins, sounds and modality. There are examples of couplets having gerundials in the study. Moreover, couplet numbers and the paper numbers are included to those couplets in paranthesis. There are also explanation of the couplets to clarify the meanings of gerundials. Twenty-three gerundials are identified in Leyli vü Mecnun, three of which are verbal nouns, seven of which are verbal adjectives and thirteen of which are verbal adverbs
dc.identifier.endpage872
dc.identifier.issn1308-2140
dc.identifier.issue4
dc.identifier.startpage845
dc.identifier.trdizinid278175
dc.identifier.urihttps://app.trdizin.gov.tr/makale/TWpjNE1UYzFOUT09
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11480/3218
dc.identifier.volume11
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.institutionauthorSerpil Soydan
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofTurkish Studies (Elektronik)
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectSosyal Bilimler
dc.subjectDisiplinler Arası
dc.titleALÎ ŞÎR NEVÂYÎ’NİN LEYLÎ VÜ MECNÛN MESNEVİSİNDE YER ALAN FİİLİMSİLER
dc.title.alternativeGERUNDIALS IN LEYLİ VÜ MECNUN BY ALİ ŞİR NEVAİ
dc.typeArticle

Dosyalar

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu