Jeotermal enerji aramalarında manyetotellürik yöntemin kütahya-gediz-şaphane sahasına uygulanması
Küçük Resim Yok
Tarih
2007
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Niğde Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Çalışma alanı Kütahya ili'nin güneybatısında Gediz-Şaphane ilçeleri arasında yer almaktadır. Güney-Kuzey yönlü iki profil üzerinde ölçümler alınmıştır. Yaklaşık 25-26 km uzunluğundaki bir profil üzerinde 14 noktada, diğer profilde 18 km uzunluğunda 13 noktada manyetotellürik ölçümler yapılmıştır. Manyetotellürik yöntem, doğal kaynaklı elektromanyetik yöntemlerden biridir. Jeotermal akışkan içeren hazne kaya ve onu çevreleyen ortam, jeofizik yöntemler kullanılarak saptanabilmektedir. Jeotermal alandaki yapıyı ortaya çıkarmak, örtü kalınlığını saptamak, jeotermal sistemin yerini ve dağılımını belirlemek amacıyla derin jeofizik çalışma olan manyetotellürik yöntem uygulanmıştır. Yeraltındaki gerçek özdirenç dağılımının hesaplanması için iki boyutlu (2-B) ters çözüm işleminin uygulanması ve ölçüm profilleri boyunca yer altı yapısını temsil edebilecek 2-B yer elektrik modelinin elde edilmesi gerekmektedir. 2-B yer elektrik kesitindeki özdirenç dağılımından bölgenin jeolojik yapısına ait bilgiler türetilebilinmektedir. Bu amaçla arazi çalışmalarından elde edilen verilerin 2-B yorumunda WingGlink® adlı yazılım kullanılmıştır. Yapılan çalışmalarda Jeotermal ısı kaynağı ile ilişkili olabilecek bir anomali alanı tespit edilmiştir. Bu çalışma ile tespit edilen düşük rezistiviteli anomali katılaşmış ya da kısmen ergiyik halde bulunan ve bölgede jeotermal sistemlerin ısı kaynağını oluşturduğu düşünülen mağma kütleleri olarak yorumlanmıştır. Bu kütlelerin ortalama derinliklerinin 6-7 km olduğu öngörülmüştür. Yüzeyden itibaren 1000 m derinliğe kadar ulaşan düşük rezistiviteli zon, jeotermal sistemin örtü kayacını oluşturmaktadır. Yaklaşık 1000 ile 3500-4000 m'ler arası rezervuar kayayı temsil eden yüksek rezistiviteli zon olarak görülmüştür. 4000-6000 m arası temel kayaya işaret etmekte, geçirimsiz, düşük rezistiviteli ve ısıyı transfer eden bölge olarak tanımlanmıştır. Graben sistemi 201 ile 211 noktaları arasında sınırlıdır. Graben sisteminin güney sınırında 9000-10000 metrelerde yüksek özdirençli birimleri bozan düşük özdirençli bir anomalinin varlığı görülmektedir. Bu çalışmayla mevcut potansiyel geliştirilecek ve jeotermal sistemin çözümüne katkı sağlanmış olacaktır. Anahtar sözcükler: Kütahya, Gediz-Şaphane, Manyetotellürik, Isı kaynağı, Jeotermal sistem
The studied area is located between Gediz and Şaphane villages, southwestern part of Kütahya County, Turkey. Magnetotelluric measurements were applied on two profiles whereas one of them is 25 to 26 km long and the other 18 km long. Measurements are applied on 14 location and 13 location respectively. Magnetotelluric methode is one of the electromagnetic method using natural sources. Geothermal fluid including reservoir rock and its surroundings can be identified using geophysical methods. This method has applied to the site for determining the structural environment of the geothermal area, finding the thickness of the overlying formations and describing the location and dispersion of the geothermal system. Two-dimensional ground-electric model should be described, using 2-D inverse solution method to calculate the real rezistivity dispersion of the sub-surface. It is also possible that some geological approaches and assumptions can be made using 2-D ground-electric profile. WingGling® software was used to interpret the data to construct 2-D model in this study. An anomaly field have determined after interpretation of the data, which is related via geothermal heat source. The low rezistivity-anomaly in the area is interpreted as recently cooled or partly noncooled volcanic rocks. These magmatic bodies are most probably the sourges of the geothermal systems. The depths of these magma-bodies are around 6-to-7 kilometers. Up to 1000-meter depth zone is low-rezistivity zone and it is the overlying formations of the geothermal system. The high-rezistivity zone between 1000 and 3500-to-4000 meters are interpreted as the reservoir formations. Deeper sections, below the 4500 meters, charecterized by the low-rezistivity zone, has interpreted as non-permeabl basement rock; it is transferred the heat to the reservoir rock. More detail data were collected in this study to identify the geothermal system more correctly and refine the potential of this system. Keywords: Kütahya, Gediz-Şaphane, Magnetotelluric, Heat source, Geothermal system
The studied area is located between Gediz and Şaphane villages, southwestern part of Kütahya County, Turkey. Magnetotelluric measurements were applied on two profiles whereas one of them is 25 to 26 km long and the other 18 km long. Measurements are applied on 14 location and 13 location respectively. Magnetotelluric methode is one of the electromagnetic method using natural sources. Geothermal fluid including reservoir rock and its surroundings can be identified using geophysical methods. This method has applied to the site for determining the structural environment of the geothermal area, finding the thickness of the overlying formations and describing the location and dispersion of the geothermal system. Two-dimensional ground-electric model should be described, using 2-D inverse solution method to calculate the real rezistivity dispersion of the sub-surface. It is also possible that some geological approaches and assumptions can be made using 2-D ground-electric profile. WingGling® software was used to interpret the data to construct 2-D model in this study. An anomaly field have determined after interpretation of the data, which is related via geothermal heat source. The low rezistivity-anomaly in the area is interpreted as recently cooled or partly noncooled volcanic rocks. These magmatic bodies are most probably the sourges of the geothermal systems. The depths of these magma-bodies are around 6-to-7 kilometers. Up to 1000-meter depth zone is low-rezistivity zone and it is the overlying formations of the geothermal system. The high-rezistivity zone between 1000 and 3500-to-4000 meters are interpreted as the reservoir formations. Deeper sections, below the 4500 meters, charecterized by the low-rezistivity zone, has interpreted as non-permeabl basement rock; it is transferred the heat to the reservoir rock. More detail data were collected in this study to identify the geothermal system more correctly and refine the potential of this system. Keywords: Kütahya, Gediz-Şaphane, Magnetotelluric, Heat source, Geothermal system
Açıklama
Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Jeofizik Mühendisliği, Geophysics Engineering
