Sadakat şiir kitabı örneğinde Halime Hüdayberdiyeva'nın şiirleri üzerine bir inceleme
Küçük Resim Yok
Tarih
2011
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Niğde Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
XIX. yüzyılın ortalarından itibaren Çarlık Rusyası tarafından işgal edilmeye başlanan Türkistan, kendisine eşitlik ve geleceklerini bizzat tayin etme hakkı vaat eden Komünist rejimin de gerçek yüzünü göstermesi, bütün Türk dünyasının üzerine karabasan gibi çökmesi sonucunda büyük acıların yaşandığı topraklar haline gelmiştir. Çarlık Rusyası'nın Türkler için uyguladığı politikaları harfiyen devam ettiren Sovyet Rusyası, daha ileri giderek, hâkim olduğu coğrafyanın aslî unsuru olan Türklere kendi değerleri ile yaşama hakkını vermez, onları kendisinin kabul ettiği Rus kültür değerleri içerisinde eritme ve yok etme politikasını uygular.İçtimaî hayata müdahale eden Komünist rejim, sanatçıları da Komünizmin standart kalıpları içerisinde sindirmeyi amaçlar. Komünist rejim, sanatçıların belirlenen sınırlar dışına çıkmalarını yasaklar. Sanatı, rejimin propagandası, sanatçıyı da methiyecisi yapar. Bu durum azalarak 1990'lı yıllara kadar devam eder.Yukarıda sayılan ortam içerisinde bağımsızlığı ve onun güzelliğini unutturmamayı kendisine şiar edinen Halime Hüdayberdiyeva şiirini bu yolda bir araç olarak kullanır. Hemen hemen bütün şiirlerinde bağımsızlığı ve özgürlüğü çağrıştıran sembollere rastlamak mümkündür.Hüdayberdiyeva şiirlerini genellikle dörtlüklerle oluşturur. İlk yazdığı şiirlerde batılı formlara daha çok rastlanır. Kendisinden öğrendiğimiz kadarıyla Hamzatov'u taklit ederek sekizlikleri yazmayı öğrenir. Şaire, kısaca beyit, dörtlük, sekizlik ve mısra sayıları elli ikiyi bulan tek bir bent halinde yazılmış şiirlerin de bulunduğu geniş bir nazım birimi yelpazesi içinde şiirlerini yazar.Hüdayberdiyeva, bir eş ve anne olarak, içinde bulunduğu bayanlar topluluğunun ne hissettiğini, eşlerin ve yetim çocukların durumunu en iyi anlatan şairlerden biridir. Dönemin sosyolojik ve psikolojik ayrıntılarını şiirlerinin mısralarında bulmak mümkündür.Anahtar Kelimeler: Halime Hüdayberdiyeva, Çarlık Rusyası, Sovyet Rusyası, bağımsızlık, nazım birimi.
Türkistan, since the middle of the XIX. century are being occupied by Tsarist Russia. After the true face of the Communist regime -which is at the beginning promising Türkistan the right to equality and to determine their future themselves- the land has become a nightmare. Soviet Russia carried on the mission of assimilation which is inherited from Tsarist era. As a result of this policy, Russian government give no right for Turkish people to live their own cultural values and they tried to melt them in Russian cultural values.With the strict interventions in the social life, Communist regime tried to transfrom the artists to their standard patterns and forbids them in any kind of expressions which could possibly beyond of regimes limit and consequently art became regime's propaganda, artists became the flatterers. In the athmosphere mentioned above Halime Hüdayberdiyeva nominated herself as a reminder of liberty and uses poetry as a tool in this way. Almost all of her poems includes evoking symbols about the independence and freedom.Hüdayberdiyeva usually creates her poems with quartets. At the early eras she has influenced from the western poetry and thus typical western forms could be seen at her first poems. As far as we have learned from her, she imitated Rasul Hamzatov (1923-2003), and learnt to write octaves from him. Briefly she has written couplets, quatrains, octaves, and long stanzas which could be even fifty two verse.Being as a wife and mother Hüdayberdiyeva, described the women and their feelings very well she also described the situation of orphan childs. It is very possible to find sociological and psychological details of the period at her verses.Key Words: Halima Hudayberdiyeva, Tsarist Russia, Soviet Russia, independence, stanza
Türkistan, since the middle of the XIX. century are being occupied by Tsarist Russia. After the true face of the Communist regime -which is at the beginning promising Türkistan the right to equality and to determine their future themselves- the land has become a nightmare. Soviet Russia carried on the mission of assimilation which is inherited from Tsarist era. As a result of this policy, Russian government give no right for Turkish people to live their own cultural values and they tried to melt them in Russian cultural values.With the strict interventions in the social life, Communist regime tried to transfrom the artists to their standard patterns and forbids them in any kind of expressions which could possibly beyond of regimes limit and consequently art became regime's propaganda, artists became the flatterers. In the athmosphere mentioned above Halime Hüdayberdiyeva nominated herself as a reminder of liberty and uses poetry as a tool in this way. Almost all of her poems includes evoking symbols about the independence and freedom.Hüdayberdiyeva usually creates her poems with quartets. At the early eras she has influenced from the western poetry and thus typical western forms could be seen at her first poems. As far as we have learned from her, she imitated Rasul Hamzatov (1923-2003), and learnt to write octaves from him. Briefly she has written couplets, quatrains, octaves, and long stanzas which could be even fifty two verse.Being as a wife and mother Hüdayberdiyeva, described the women and their feelings very well she also described the situation of orphan childs. It is very possible to find sociological and psychological details of the period at her verses.Key Words: Halima Hudayberdiyeva, Tsarist Russia, Soviet Russia, independence, stanza
Açıklama
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
