Başkurt atasözleri ve deyimlerinde renkler
Küçük Resim Yok
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türkler, tarih boyunca çeşitli coğrafyalara dağılıp farklı kültürler ve farklı diller ile etkileşime girerek kültürlerine yeni kavramlar, dillerine yeni ifadeler eklemişlerdir. Türk kültürü ve Türk dilindeki yenilikler, renk ifadelerini de etkilemiştir. Yaşayan Türk lehçelerinden biri olan Başkurt Türkçesi, hem eski Türk kültüründen kalma inançlar ve kendi kültürel kavramlarını hem de zaman içinde bir araya geldiği inançlar ve kültürleri öz benliği içerisinde birleştirmiştir. Bu bağlamda, çalışmada Başkurtların tarih boyunca kullandıkları renk ifadelerinin sözlü kültür eserlerindeki anlamlarının incelenmesi ve etkileşime girdikleri kültürlerden kendi kültürlerine kattıkları renklerin incelenmesi hedeflenmiştir. Çalışmaya Başkurt kültürünün sözlü eserlerinden olan atasözleri ve deyimlerinin aktarıldığı "Başqort ?alıq Meqelderé hem Eytémderé Hüzlégé" (Başkurt Atasözleri ve Deyimleri Sözlüğü, "Başqortsa – Russa Meqelder hem Eytémder Hüzlégé" (Başkurtça- Rusça Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü), "Başqort Télénéñ Frazeologik Hüzlégé" (Başkurt Dilinin Frazeolojik Sözlüğü), ve "Başqort ?alıq İjadı- Meqelder hem Eytémder" (Başkurt Halk Edebiyatı-Atasözleri ve Deyimler) adlı dört eser kaynaklık etmiştir. Başkurt kültürünün hazineleri olan atasözleri ve deyimlerinin aktarıldığı bu eserlerde, renk kavramları içeren atasözleri ve deyimler taranarak 241 adet renk adı geçen örnek tespit edilmiştir. Fişleme yöntemi ile tespit edilen atasözü ve deyim örnekleri, Latin alfabesine transkript edilip Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Örneklerden elde edilen renk ifadelerinin sıklık tablosu çıkarılmıştır. Bu verilere ek olarak Başkurt Türkçesinde yer alan renk adlarının kökeni ve renklerin adlandırılmasındaki kültürel gelişimler incelenmiştir.
Throughout history, Turks have dispersed to various geographies and interacted with different cultures and languages, adding new concepts to their cultures and new expressions to their languages. Turkic culture and innovations in the Turkic language have also affected color expressions. Bashkir, one of the living Turkic dialects, has combined both the beliefs and cultural concepts from the old Turkic culture and the beliefs and cultures that it has come together with over time. In this context, it is aimed to examine the meanings of the color expressions used by the Bashkirs throughout history in oral cultural works and the colors they added to their own cultures from the cultures they interacted with. "Başqort halıq Meqelderé hem Eytémderé Hüzlégé" (Bashkir Proverbs and Idioms Dictionary), "Basqortsa - Russa Meqelder hem Eytémder Hüzlégé" (Bashkir-Russian Proverbs and Idioms), "Baskurt-Russian Proverbs and Idioms", In these works, proverbs and idioms, which are the treasures of Bashkir culture, were scanned by scanning proverbs and idioms containing color concepts. 241 examples of color names were identified. The examples of proverbs and idioms determined by the tagging method were transcribed into the Latin alphabet and transferred to Turkish. The frequency table of the color expressions obtained from the samples was prepared. In addition to these data, the origin of the color names in Bashkir and the naming of colors according to cultural developments were examined.
Throughout history, Turks have dispersed to various geographies and interacted with different cultures and languages, adding new concepts to their cultures and new expressions to their languages. Turkic culture and innovations in the Turkic language have also affected color expressions. Bashkir, one of the living Turkic dialects, has combined both the beliefs and cultural concepts from the old Turkic culture and the beliefs and cultures that it has come together with over time. In this context, it is aimed to examine the meanings of the color expressions used by the Bashkirs throughout history in oral cultural works and the colors they added to their own cultures from the cultures they interacted with. "Başqort halıq Meqelderé hem Eytémderé Hüzlégé" (Bashkir Proverbs and Idioms Dictionary), "Basqortsa - Russa Meqelder hem Eytémder Hüzlégé" (Bashkir-Russian Proverbs and Idioms), "Baskurt-Russian Proverbs and Idioms", In these works, proverbs and idioms, which are the treasures of Bashkir culture, were scanned by scanning proverbs and idioms containing color concepts. 241 examples of color names were identified. The examples of proverbs and idioms determined by the tagging method were transcribed into the Latin alphabet and transferred to Turkish. The frequency table of the color expressions obtained from the samples was prepared. In addition to these data, the origin of the color names in Bashkir and the naming of colors according to cultural developments were examined.
Açıklama
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Dilbilim, Linguistics, Türk Dili ve Edebiyatı
