Cumhuriyet Döneminde Adıyaman ve Besni'de Trahom (1925-1975)
Küçük Resim Yok
Tarih
2017
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Trahom Hastalığı, göz kapaklarının altında oluşan kabarıklarla ortaya çıkan kirpiklerin içeriye doğru bükülerek korneada damarlaşma ve yaralar oluşmasına neden olan bulaşıcı bir hastalıktır. Zamanında teşhis ve tedavi edilmediği takdirde görme kaybı ile sonuçlanabilmekteydi. Türkiye'de kataraktan sonra ikinci sıklıkta görülen bir görme kaybı nedeni olmuştur. Susuz yaşam ve çevre şartları hastalığın yayılmasını kolaylaştırdığı için kırsal alanlarda daha çok görülmüştür. Gerek Osmanlı Devletinin son yüzyılında gerekse Cumhuriyetin ilk yıllarında ülkenin doğu ve güney-doğusundaki birçok şehir, kaza ve köyler trahomun doğurduğu sonuçlardan olumsuz biçimde etkilenmiş, özellikle Adıyaman, Besni, Gaziantep, Malatya, Kilis ve Urfa gibi yerleşim birimlerinde bu hastalık yaygın bir şekilde görülmüştür. O kadarki Adıyaman için "körler memleketi" denmesi yanında, Kilis'te de "körler çarşısı" denen bir yer bulunmaktadır. Ülke genelinde Trahoma karşı 1925 yılından itibaren sistemli, programlı ve özveriye dayanan bir mücadele başlatılmıştır. Başlangıçta Adıyaman ve Malatya'da açılan trahom hastaneleri, daha sonra trahomun etkilediği diğer vilayetlerde de açılmıştır. Ayrıca bu hastanelerin dışında dispanserler, seyyar teşkilatlar ile köy tedavi evleri de oluşturulmuştur. Hastalığın yaygın olduğu yerlerde her yıl taramalar yapılmış, tespit edilen trahomlu hastalar tedavi altına alınmıştır. Okullarda da benzer çalışmalar yürütülmüştür. Yine bu yörelerde trahomlu çocuklar için ayrı okullar dahi açılmıştır. Bu çalışmada trahomun en fazla etkilediği yerlerden olan Adıyaman ve Besni'de hastalığın Cumhuriyet dönemi içerisinde ki tarihsel süreci, trahomlu hasta sayısı ve trahoma karşı yapılan mücadeleler açısından incelenmiştir. Kaynak olarak Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi yanında, döneme ait yerel ve ulusal basın taranmış, buradaki bilgiler değerlendirilmiştir. Ayrıca konu ile ilgili rapor, hatıra ve diğer bilimsel araştırmalardan da faydalanılmıştır
Traumatic Disease is a contagious disease that causes blindness. It has been the cause of blindness seen in Turkey after cataracts. Anhydrous living conditions and environmental conditions are more common in rural areas as it facilitates the spread of the disease. Many cities in the eastern and southeastern parts of the country have been adversely affected both in the last century of the Ottoman Empire and in the first years of the Republic and in the settlements such as Adıyaman, Besni, Gaziantep, Malatya, Kilis and Urfa. As far as Adıyaman, "hometown of the blind" used expressions such as "bazaar of blinds" in Kilis. Since 1925 against Trahoma throughout the country, a systematic, programmed and self-sacrificing struggle has been initiated. Initially, traumatic hospitals opened in Adıyaman and Malatya were opened in other provinces where trahoma affected them. In addition to the opened hospitals, dispensaries, mobile organizations and village treatment houses were also established. Patients with traumatized patients who have been scanned every year where the disease is common have been treated. Even separate schools have been opened for children with traumatic work carried out in similar schools. In Adıyaman and Besni, where the disease is most affected, the number of patients with traumas, the challenges against traumas, and how people are affected by it have been tried to be determined in this study. The local and national press reports of the turnover were sourced and the information on these was assessed. In addition, reports on the subject, memorabilia and other scientific research have benefited
Traumatic Disease is a contagious disease that causes blindness. It has been the cause of blindness seen in Turkey after cataracts. Anhydrous living conditions and environmental conditions are more common in rural areas as it facilitates the spread of the disease. Many cities in the eastern and southeastern parts of the country have been adversely affected both in the last century of the Ottoman Empire and in the first years of the Republic and in the settlements such as Adıyaman, Besni, Gaziantep, Malatya, Kilis and Urfa. As far as Adıyaman, "hometown of the blind" used expressions such as "bazaar of blinds" in Kilis. Since 1925 against Trahoma throughout the country, a systematic, programmed and self-sacrificing struggle has been initiated. Initially, traumatic hospitals opened in Adıyaman and Malatya were opened in other provinces where trahoma affected them. In addition to the opened hospitals, dispensaries, mobile organizations and village treatment houses were also established. Patients with traumatized patients who have been scanned every year where the disease is common have been treated. Even separate schools have been opened for children with traumatic work carried out in similar schools. In Adıyaman and Besni, where the disease is most affected, the number of patients with traumas, the challenges against traumas, and how people are affected by it have been tried to be determined in this study. The local and national press reports of the turnover were sourced and the information on these was assessed. In addition, reports on the subject, memorabilia and other scientific research have benefited
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Sosyal Bilimler, Disiplinler Arası
Kaynak
Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
16
Sayı
2
