Yazar "Nevzat Topal" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 7 / 7
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe 15. YÜZYILDA NİĞDE ŞEHRİNDE İSKÂN ve MAHALLELER(2017) Nevzat TopalBu çalışmada 15. yüzyılda Niğde şehrinde iskân ve mahalleler değerlendirilecektir. Niğde şehri 15. yüzyılda uzun süre Karamanoğulları hâkimiyetinde kalmış yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. Osmanlı devleti tarafından 15. yüzyılın sonu ve 16. Yüzyılın başında düzenlenen vakıf ve tahrir defterlerinden Niğde şehrindeki mahalleler büyük ölçüde tespit edilmiştir. Bu defterlerde yer alan mahalle isimlerinin Karamanoğulları hâkimiyeti sırasında mevcut olduğu düşünülmektedir. Niğde şehrindeki mahallelerden bahseden ilk kaynak 1415 tarihli Karamanoğlu Ali Bey vakfiyesidir. Bu vakfiyede 3 mahalle ismi yer almakta olup çalışmada kullandığımız diğer kaynaklarda isimleri zikredilmemektedir. Şehrin Osmanlı hâkimiyetine girmesine müteakip 1476 ve 1483 tarihlerinde düzenlenen vakıf defterlerinde Niğde şehrine ait mahalle ve mescit isimleri yer almaktadır. Ayrıca 16. yüzyılın başlarında düzenlenen tahrir defterinde de şehirde 29 mahalle ismi zikredilmektedir. 16. Yüzyılın başlarında düzenlenen tahrir defterlerinde tespit edilebilen mahalle isimlerinin birkaç tanesi hariç Karamanoğulları devrinde de bu mahalle isimlerinin büyük ölçüde mevcut olduğu tespit edilebilmektedir. 16. yüzyılın başlarında düzenlenen tahrir defterinde şehirde iki tane gayrimüslim mahalle olduğu görülmekte olup bu mahallelerin 15. yüzyılda da mevcut olabileceği ihtimal dâhilindedirÖğe Aksaray Sancağı Mahalle ve Köy İdarelerinde Muhtarlık Teşkilatının Kurulması (1835)(2017) Nevzat TopalII. Mahmut döneminde yerel yönetimler alanında muhtarlık teşkilatının kurulduğu görülmektedir. Muhtarlık teşkilatı ile merkezi otoriteyi güçlendirmek amaçlanmıştır. Bu sayede hem nüfus hareketliliği denetlenebilecek hem de taşrada ayanların etkinliği kısıtlanarak devlet kontrolü sağlanacaktır. İlk muhtarlık teşkilatının 1829 yılında II. Mahmut zamanında İstanbul'da Üsküdar, Galata ve Eyüp'te (bilad-ı selasa) tesis edilmiştir. Halkın İstanbul'a göçünü kontrol etmek ve giriş çıkışları kontrol altına almak amaçlanmıştır. II. Mahmut'un emri ile teşkilatın kısa sürede taşrada kurulması için emir verilmiştir. Taşrada ilk muhtarlık teşkilatının 1833 yılında Kastamonu'da tesis edildiği görülmektedir. Bunu Ankara, Sivas ve Aydın gibi sancaklar takip etmiştir. Aksaray'ın bağlı bulunduğu Karaman Eyaletinde ise teşkilatını kurulması gecikmiş. II. Mahmud Karaman Mutasarrıfına gönderdiği bir fermanla teşkilatın kurulması yönünde emir vermiştir. Mutasarrıf Ali Paşa'ın 1835 tarihinde Konya, Akşehir, Aksaray ve Beyşehir sancakları kazalarına yeni usul gereği muhtarlar seçilerek tayin edildiğini sadarete bildirmiştir. Padişahın emri doğrultusunda Aksaray mahalle ve köylerinde 1835 yılında kurulan muhtarların isimlerinin yer aldığı muhtarlık defteri çalışmamızın esasını teşkil etmektedir. Bu defter doğrultusunda Aksaray ve Köylerinde muhtarlık teşkilatının kuruluşu ve işleyişi anlatılacaktırÖğe Öğe Karamanoğulları Döneminde Aksaray'da İskan ve Mahalleler(2006) Nevzat TopalAksaray eski bir yerleşim biriminin üzerinde olmakla birlikte, Türkler tarafından adeta yeniden kurulan bir Selçuklu şehridir. Diğer şehirlerde olduğu gibi şehrin kuruluş ve gelişmesinde cami/mescid ve tekke/zaviye gibi yapıların oldukça önemli olduğu bilinmektedir. Şehrin Karamanoğulları zamanında da gelişmesini sürdürdüğü görülmektedir. Söz konusu eserlerden şehrin Karamanoğulları devrindeki gelişimi ve iskanın seyri kısmen tespit edilebilmektedir.Öğe Muallim Sapancalı Hüsnü(2009) Nevzat TopalMillî Mücadele Dönemi ve Cumhuriyetin ilk yıllarında çalıştığı şehirlerde, şehirle ilgili eserler veren Muallim Sapancalı Hüsnü farklı eserlerinde Sapancalı H. Hüsnü, Sapancalı Hasan Hüsnü, Sapancalı Hüsnü ve Muallim Sapancalı Hüsnü ismini kullanmıştır. Hakkında yapılan çalışmalarda bu isimleri ayrı kişiler olarak değerlendirmişlerdir. Ancak yaptığımız araştırmada bu isimlerin aynı kişiye ait olduğu tespit edilmiştir. Sapancalı H. Hüsnü, Sapancalı Hasan Hüsnü, Sapancalı Hüsnü ve Muallim Sapancalı Hüsnü aynı kişilerdir. Görev yaptığı Karaman ve Aksaray şehirleri üzerine yaptığı çalışmalar karanlıkta kalan pek çok hususun aydınlatılmasına vesile olacaktır.Öğe NİĞDE BASIN TARİHİNDEN BİR KESİT (1924-1931)*(2013) Nevzat TopalNiğde'de ilk matbaa 1922 senesinde kurulmuştur. Matbaanın kurulması ile beraber Niğde'de basın hayatı gelişmeye, kısa sürede gazete ve dergiler neşredilmeye başlanmıştır. 1924-1931 yılları arasında Feryad, Müdafaa, Nida, Niğde, Tatlıdil, Bilgi, Resmi Niğde gazeteleri ile Güzel Mecmua ve İlkadım dergileri neşredilmiştir. Bu gazete ve dergiler, Niğde'nin kültür hayatının gelişmesinde önemli katkılar sağlamıştır. Niğde basın tarihinde ilk neşredilen gazete Feryad Gazetesi'dir. 13 Temmuz 1924 tarihinde yayın hayatına başlayan bu gazetenin 1925 yılının sonlarına doğru adı Niğde olarak değişmiştir. Nida Gazetesi ise 1924 senesinin son aylarında neşredilmeye başlanmıştır. 1925 senesinin Ocak ayında Müdafaa Gazetesi yayımlanmaya başlanmıştır. Bu gazetelerin elimizde sınırlı sayıda nüshaları mevcuttur. Ancak ne kadar süre ile yayımlandıkları tespit edilememiştir. Hepsi haftalık olan bu gazeteler 4'er sayfa olarak çıkarılmışlardır. Niğde'de Tatlıdil isminde bir gazetenin varlığı daha bilinmesine rağmen hiçbir nüshasına ulaşılamamıştır. Niğde'de 1928 senesinden itibaren Bilgi isminde bir gazete yayımlanmaya başlanmış olup bu gazetenin adı önce Resmi Niğde, daha sonra da Niğde olarak değiştirilmiştir. Bu gazeteler dışında Niğde'de 1926-1928 yılları arasında Güzel Mecmua ve İlkadım isimlerinde iki dergi daha yayımlanmıştır. Bu dergilerden Güzel Mecmua'da neşredilen yazıların çoğunda gerçek isimler yerine takma isim kullanıldığı göze çarpmaktadır. Makale ve şiirlerin büyük bir bölümünde yazıların altına düşülen tarihlerden derginin basım tarihinden önce yazıldığı anlaşılmaktadır. Güzel Mecmua'dan iki, İlkadım Dergisi'nden bir sayıya ulaşılabilmiştir. Bu sayılarda yer alan makaleler ile ilgili olarak çalışmamızda gerekli tablolar oluşturulmuştur. 1924-1931 seneleri arasında Niğde'de tespit edebildiğimiz altı gazete ve iki dergi yayımlanmıştır. Bu gazete ve dergilerin Cumhuriyetin kurulduğu ve inkılâpların ilk uygulandığı yıllarda yayımlanmış olmaları önemlerini daha da artırmaktadır. Bu yayımlar yaptıkları neşriyat ile Cumhuriyet ve inkılâpların halk tarafından benimsenmesinde önemli katkılar sağlamışlardır.Öğe NİĞDE TÜRK OCAĞI'NIN KURULUŞU VE İLK FAALİYETLERİ(1924-1926)(2013) Nevzat TopalFiili olarak 1911 senesinde kurulan Türk Ocakları Milli Mücadele sonrasında yeniden teşkilatlanmaya gitmiştir. Niğde Türk Ocağı Milli Mücadele sonrası kurulan teşkilatlardan birisidir. Ocağın kuruluşunu ve ilk faaliyetlerini Niğde'de yayınlanan ve elimize ulaşabilen gazete nüshalarında yer alan haberlerden istifade ederek değerlendirdik. Bugüne kadar kütüphane ve arşivlerde Niğde Gazetelerine ait tam bir koleksiyon bulmam mümkün olmamıştır. Bu sebepten de Niğde Türk Ocağının kuruluşu ve faaliyetlerine dair bir çalışma yapılamamıştır. Ancak Niğde Türk Ocağına 1925 tarihinde başkanı seçilen Hasan Hüsnü (Savaşçın) Bey'in oğlu Mehmet Yılmaz Savaşçın vasıtasıyla temin ettiğimiz gazete ve belgelerden Ocağın kuruluşu ve faaliyetlerini aydınlatmak mümkün olmuştur. Elimizde mevcut olan gazete ve belgelerden Niğde Türk Ocağı Eylül 1924'te kurulmuştur. İlk İdari Heyeti Reisi C. Şehabeddin (Tüzün) Bey'dir. Bu kişinin meşhur şair C. Şehabeddin olabileceği şeklinde yanlış bir kanaat hâkimdir. Ancak yapılan çalışmada Şehabeddin'in Niğde'de avukatlık mesleğini icra ettiği ortaya çıkarılmıştır. Şehabeddin Bey'in kısa süreli (yaklaşık altı ay) yönetimini takiben 9 Ocak 1925'te yapılan kongrede yönetim değişmiştir. İkinci İdari Heyet Reisi olarak Hasan Hüsnü (Savaşçın) Bey seçilmiştir. Elimizdeki bulunan Türk Ocakları Üyelerine Mahsus Hüviyet varakasında Niğde Türk Ocağı'nın 1 numaralı üyesi Hüsnü Beydir. Hüsnü Bey kısa sürede Ocağı teşkilatlandırıp faal hale getirmiştir. Niğde Türk Ocağı yaptıkları etkinlikler ile Niğde'nin kültürel hayatına önemli hizmetlerde bulunmuştur. Elimizdeki sınırlı belgeler ışığında bugüne kadar çalışılmamış olan Niğde Türk Ocağının kuruluşu ve ilk faaliyetleri değerlendirilmiştir.
