Orhun dergisinin Türk düşünce hayatındaki yeri

Adem, Çetin

Orhun dergisinin Türk düşünce hayatındaki yeri

dc.contributor.advisor	Öztürk, İbrahim
dc.contributor.author	Adem, Çetin
dc.date.accessioned	2020-11-24T11:06:59Z
dc.date.available	2020-11-24T11:06:59Z
dc.date.issued	2009
dc.date.submitted	2009-06
dc.department	Niğde ÖHÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü
dc.description.abstract	Bu tezin amacı: Dünya tarihinde bir hayli yer edinmiş olan Osmanlı Devletinin yıkılmasından sonra, milli devlet statüsünde kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyetinde ilk kurulduğu yıllardan itibaren zuhur etmiş olan Milliyetçilik-Türkçülük olaylarını kısaca değerlendirerek Orhun Dergisine giriş yapılmıştır. Mustafa Kemal Atatürk'ün Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasından itibaren, fikri ve kültürel çalışmalarının, Türk Ocaklarına verdiği maddi ve manevi desteklerin yanında yüklemiş olduğu kültürel misyonunun neticesi olarak, ülkede Türkçü girişimler hız kazanmıştı. Fakat 1931- 1945 yılları arasında, sadece Türkiye Cumhuriyeti için değil, bütün dünya devletlerini, içeride ve dışarıda çeşitli girişimlere ve tedbirler almaya iten gelişmelerin sonucunda Türkiye Cumhuriyeti'nde de çeşitli tedbirler alınmış ve bunlardan biriside Türk Ocaklarının kapatılması sonucunu vermiştir. Türk Ocaklarının kapatılmasından sonra Türkçü faaliyetler, küçük ferdi girişimlerle, dergi ve kaynaklarla devam ettirilmeye çalışılmıştır. İşte Türkçülüğün o dönemde fikri lideri olan, Hüseyin Nihal Atsız'ın kişisel girişimleriyle Türkçülük faaliyetlerinin Orhun Dergisi ile sürdürülmeye çalışıldığını görmekteyiz.Tezin temelini oluşturan 1933- 1944 yılları arasında yayınını kesintili olarak sürdürmüş olan ?Orhun dergisi? ve yazar kadrosuyla birlikte, içerisinde yer alan makaleler çevresinde oluşan fikri yapısını genişçe inceleme yolunda gidilmiştir. Bu nedenle tezde yer alan makaleler tasnif edilerek, gruplara ayrılarak, derginin içeriğine göre bölümler oluşturularak tez meydana getirilmiştir.Tezin içerisinde yer alan birinci bölümde; Cumhuriyet döneminde Türkçülük olaylarının kısaca değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu başlık altında, Türk Ocaklarının kapanışı ile ilgili bilgi verilmiştir. Özellikle bu dönemde ortaya çıkan Türkçü yayınların genel bir değerlendirilmesi yapılmış, yakın tarihimizde 3 Mayıs olayları olarak adlandırılan gençlik yürüyüşleri incelenmiştir. Ve bu yürüyüşler sonrasında zamanın Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı'nda yapmış olduğu konuşma ve bu konuşmanın yankıları ve Türkçülük (Irkçılık-Turancılık) davası ele alınmıştır.İkinci bölümümüzde; Orhun Dergisinin yazar kadrosu başlığı altında derginin başyazarı ve imtiyaz sahibi olan Hüseyin Nihal Atsız müstakil bir başlık altında incelenmiş olup dergi içerisinde yazıları yer alan diğer yazarlar da diğer yazarlar başlığı altında ele alınmıştır.Diğer üç bölümde de dergi içerisinde yer alan makaleler konu ve içeriklerine göre başlıklara ayrılarak, ?Orhun Dergisinin Türk Düşünce Hayatındaki Yeri? adlı çalışma oluşturulmuştur. Üçüncü bölüm olarak dergi içerisindeki yazılardan yola çıkılarak, Orhun Dergisinin siyasi akımlara bakış açısı ele alınmıştır. Bu şekilde o dönem Türkçü yayın hayatının, millet kavramına, komünizm ideolojisine, Türkçülük ile ilgili yazılarına ve Turancılık idealine bakış tarzları yorumlanmıştır.Dördüncü bölüm: İçerik ve işlenen konular kapsamıyla orhun başlığı altında, orhun dergisi içerisinde yer alan Edebi yazılar alt başlıklar da verilerek derginin edebi yönü yansıtılmıştır. Ayrıca yine bu bölümde Orhun dergisi içerisinde yer alan yazılardan tasnifle, ahlak'a bakış açısı ve tarih anlayışı işlenerek anlatılmıştır. Bu bölüm içerisinde son olarak dergi aracılığıyla girişilen tenkitler verilmiştir. Mektuplar ve dergi içerisindeki yer alan yazılara karşı eleştiriler de bu alt başlık içerisinde verilerek dönem içerisinde ki çekişmeler aktarılmıştır.Son olarak beşinci bölümde, derginin mesele olarak kabul ettiği ve üzerine yazılar kaleme almış oldugu konular, Orhun Dergisinde Meseleler başlığı altında işlenmiştir. Orhun dergisinin Türk tarihine bakış açısı, Yahudiliğe bakış açısı ve son olarak da Dış Türkler Meselesi başlığıyla o zaman Türk nüfusları ve derginin bu duruma karşı hassasiyeti tez de işlenmiştir. Sonuç olarak ta Türkçülük anlayışının gelişimi kısaca özetlenerek derginin çıkış dönemlerine kadar ki ortam verilmiştir. O dönem Türkiye siyasi hayatında oluşturduğu yankılar ve bunun sonucunda döneme ait yazın hayatında ki katkıları aktarılmıştır. Ekler kısmında da dergiye ait olan yazılar ve o günün yazın hayatını yansıtması bakımından da dergiye ait kapaklar, mektuplar, kapatma kararı vb. örnekler verilmiştir.
dc.description.abstract	The aim of this study is to preface to Orhun Journal by mentioning briefly the Nationalism-Turkism events which took place as from the foundation of Turkish Republic, which was founded in national state status after the collapse of Ottoman State that had a considerable role in world history. Turkist attempts in the country accelerated as a result of Mustafa Kemal Ataürk's intellectual and cultural studies from the foundation of the Turkish Republic on and the mission he laid on Turk Ocaks besides the materialistic and moral supports he gave to them. However, in consequence of the events that forced not only the Turkish Republic but also all the nations in the world to take some precautions both inside and outside between the years 1931-1945, some measures had to be taken also in the Turkish Republic one of which reaulted in the closing of Turk Ocaks. After Turk Ocaks were closed, Turkist activities were to be carried on by small individual attempts, journals and sources. It is seen that Turkist activities were maintained through Orhun Journal with the individual attempts of Hüseyin Nihal Atsız, who was the intellectual leader of Turkism at the time.Orhun Journal, which was published discontinuously between 1933-1944, forms the basis of the thesis. The intellectual structure of the journal that was formed around the articles in the journal is examined together with the authors of the journal. The thesis is done by classifying the articles in the journal, grouping them and forming sections in accordance with the content of the journal.In the first section of the thesis, the Turkism incidents during the Repuclic era are briefly evaluated. Under this heading, information about the closing of Turk Ocaks is given. Turkist publications which appeared especially in this period are commentated and the youth marches which are named as May 3rd events these days are examined. In addition, the speech that İsmet İnönü, the president of the time, made about these marches in 19th May Youth and Sports National Holiday, the reactions against this speech and Turkism (Racism-Pan Turkism) case are mentioned.In the second section, Hüseyin Nihal Atsız who was the editorial writer and the grantee of the journal is examined under a separate heading as a subheading of ?the writers of Orhun Journal?, and the other writers are mentioned under the heading of ?other writers?.In the other three sections, the study named ?The Place of Orhun Journal in the Life of Turkish Mind? is formed classifying the articles in the journal according to their subjects and contents. In the third section, the viewpoint of the journal in terms of political trends is mentioned through the articles in the fournal. In this way, the viewpoints of Turkist publications of the time about the nation concept, communism ideology, the writings on Turkism and the Pan-Turkist ideal are commentated.In the fourth section, the literary side of the journal is reflected by giving the literary works of the journal together with the subheadings of them under the heading ?Orhun in terms of Content and Subjects?. Also, the moral viewpoint and sense of history of the journal are studied and explained through the classification of the writings in the journal. Finally, the contentions during that period are transferred in this section giving the criticisms made by the journal together wtih the ones made against the letters and articles in the journal.In the fifth section, the subjects which the journal considered as problems and on which articles were written are studied under the heading ?Problems in Orhun Journal?. The journal?s viewpoints on Turkish history and Judaism are analyzed. Additionally, the Turkish population at that time and the journal?s sensitivity to this issue are examined under the heading ?The Problem of Exterior Turks?.In the conclusion section, the situation up to the arise of the journal is given briefly summarizing the development of Turkism. The effects it had on the Turkish political life of the time and its contributions to the literary life of the time are transferred.In the appendix section, articles of the journal and, to reflect the literary life of that time, the covers of the journal, letters, decree of closing, etc are given.
dc.identifier.citation	Adem, Ç. (2009). Orhun dergisinin Türk düşünce hayatındaki yeri. (Yüksek Lisans Tezi) Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/11480/7515
dc.identifier.yoktezid	239121
dc.institutionauthor	Adem, Çetin
dc.language.iso	tr
dc.publisher	Niğde Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü
dc.relation.publicationcategory	Tez
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subject	Milliyetçilik
dc.subject	Türk Milliyetçiliği
dc.subject	Türkçülük
dc.subject	Nationalism
dc.subject	Turkish nationalism
dc.subject	Turkism
dc.title	Orhun dergisinin Türk düşünce hayatındaki yeri
dc.title.alternative	Place of Orhun journal in the Turkish idea
dc.type	Master Thesis