Zeydî-Mu‘tezilî Literatürde Bir Yitiğin Keşfi: İbn Şervîn ve Yâ??tetü’l-Îmân ve Vâsı?atü’l-Burhân’ı – İnceleme ve Neşir –
Küçük Resim Yok
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Zeydîlik ile Mu‘tezilîlik arasındaki, teşekkül dönemlerine kadar uzandığı da iddia edilen ilişki ve etkileşim, Büveyhî veziri Sâhib b. Abbâd’ın K?dî Abdülcebbâr’ı Rey’e davet etmesi ve k?dilkudât olarak atamasıyla birlikte Mu‘tezilîliğin merkezi hâline gelen Rey’de daha güçlü bir evreye geçmiştir. Bu süreçte Taberistan/Hazar Zeydîleri’nden birçok âlim K?dî’den ders alarak onun talebesi olmuştur. Zeydî-Mu‘tezilî kimliği açık olan İbn Şervîn de bu âlimlerden biridir. İbn Şervîn kelâm ve fıkıh alanında önemli eserler telif etmiş ve eserleri Taberistan sınırları içerisinde kalmayarak Yemen Zeydîleri’ne kadar ulaşmıştır. Onun Yemen Zeydîleri’ne kadar ulaşan önemli kelâm eserlerinden birisi de yakın zamana kadar kayıp olarak bilinen ve tarafımızdan keşfedilen bir mecmua içerisinde, önemli bazı diğer Zeydî-Mu‘tezilî eserlerle birlikte bulunan Yâ??tetü’l-îmân ve vâsı?atü’l-burhân’ıdır. İbn Şervîn, Zeydî-Mu‘tezilî kelâm metinlerinde zaman zaman kısmen farklı formlarıyla rastlandığı biçimde Yâ??tetü’l-îmân’ın sistematiğini, i. Tev?îd, ii. ?Adl, iii. Va?d, iv. Va?îd, v. Emr bi’l-ma?rûf, vi. Nehy ?ani’l-münker, vii. Nübüvvet, viii. İmâmet şeklinde sıraladığı dinin sekiz temel ilkesi üzerine kurmuştur. Onun bu metni üzerine VI./XII. yüzyıl Yemen Zeydîleri içerisinde Behşemî kelâm geleneğinin önemli bir temsilcisi olan Hasen b. Muhammed er-Rassâs, et-Tibyân li-Yâ??teti’l-îmân ve vâsı?ati’l-burhân başlığıyla “Tevhîd” ve “Adl” bölümleriyle sınırlı oldukça kapsamlı bir şerh kaleme almıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kültürel Çalışmalar, Zeydiyye, Kelâm, Mu‘tezile, İbn Şervîn, Hasen b. Muhammed er-Rassâs
Kaynak
EMakalat Mezhep Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
16
Sayı
1
