Patateste Kuraklığa Toleranslı Çeşit Islah Programının Başlatılması ve Aday Moleküler Seleksiyon Markörlerinin Belirlenmesi
Küçük Resim Yok
Tarih
2019
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu proje farklı ıslah programlarında gelistirilen patates genotiplerin Orta Anadolu kosullarında kuraklıga tolerans düzeylerinin belirlenmesi, patateste kuraklıga toleranslı yerli çesitlerin gelistirilmesi amacıyla yeni bir ıslah programının baslatılması ve genom-boyu iliskilendirme yaklasımıyla kuraklıga toleranslı ıslah hatlarının seçiminde kullanılabilecek güvenilir seleksiyon markörlerinin belirlenmesi amacıyla 2015-2019 yılları arasında yürütülmüstür. Proje kapsamında Türkiye'de ilk defa patateste kuraklık stresine toleranslı çesit ıslah programı baslatılmıs, 2015-2018 yılları arasında toplam 283 melez ailesinden 114.305 adet melez patates tohumu elde edilmistir. Toplam 180 melez ailesinden 41.917 adet tohum ilk yumru üretimi amacıyla seraya ekilmis ve tarla seleksiyonlarına baslamak üzere toplam 25.516 adet hat seçilmistir. Bu hatlarla baslatılan erken jenerasyon tarla seleksiyonları sonunda ilk tarla seleksiyonu tamamlanan 844 adet, ikinci tarla seleksiyonu tamamlanan 168 adet, üçüncü tarla seleksiyonu tamamlanan 32 adet, dördüncü tarla seleksiyonu tamamlanan 10 adet olmak üzere farklı kademelerde toplam 1054 ıslah hattı gelistirilmistir. Tam ve kısıtlı sulama (~%40)kosullarında 266 patates genotipinin fenotiplenmesi amacıyla Nigde'de üç yıl (2016-2018), Konya'da iki yıl (2016 ve 2017) tarla denemeleri kurulmus, denenen genotiplerin büyüme, verim ve kalite özellikleri açısından kuraklık stresine tepkileri belirlenmistir. Patateste bitki basına yumru sayısı, yumru verimi, yaprak yesil renk derecesi (SPAD degeri) ve bitki kanopi sıcaklıgının kuraklık toleransı yüksek genotiplerin seçiminde kullanılabilecek kriterler oldugu belirlenmistir. Fenotipleme yapılan genotiplerden 240 tanesinde SolCap 12K SNP dizini kullanılarak kullanılarak genotipleme yapılmıs, incelenen özelliklerle iliskili toplam 419 SNP markörü belirlenmistir. Bunlardan seçilen 16 SNP kullanılarak 16 KASP markörü tasarlanmıs ve bu KASP markörleri kuraklıga tepkisi farklı 50 genotipten olusan baska bir popülasyonda test edilmistir. Bu testler sonucunda kurak kosullarda yüksek verimli patates genotiplerini belirleyebilecek 8 adet KASP markörü gelistirilmistir. Proje sonucunda patateste kısıtlı sulamanın önemli verim azalmasına neden oldugu ancak uygun ebeveynler kullanılarak toleranslı çesitlerin gelistirilebilecegi, bu amaçla yapılacak ıslah çalısmaları için moleküler markörlerin kullanma potansiyelinin oldugu belirlenmis ve patates üretiminin sürdürülebilirligi için bu yöndeki çalısmalara devam edilmesi gerektigi sonucuna varılmıstır.
Açıklama
01.10.2019
Anahtar Kelimeler
Biyoloji, Genetik ve Kalıtım, Bitki Bilimleri, İstatistik ve Olasılık, Patates, genom-boyu iliski çalısması, fenotipleme, kuraklık toleransı, genotipleme
